Ebla

W starożytności zaliczana była do najważniejszych syryjskich miast. Odnalezione tam w czasie archeologicznych wykopalisk tabliczki są pierwszymi, najstarszymi świadectwami wierzeń Semitów.

Wyryte pismem klinowym teksty pochodzą z III tysiąclecia przed Chrystusem. Badacze do dziś spierają się o język w jakim zostały spisane. Miałby to być eblaicki? Protoakadyjski? Protokananejski?

Na tysiącach glinianych tabliczek - które odkryto w 1975 roku na stanowisku Tell Mahdich - znajdują się m.in. listy darów i ofiar świątynnych, zaklęcia i hymny kierowane do starożytnych bogów.

Andrzej Mrozek w wydanej nakładem WAM książce „Religie starożytnego Bliskiego Wschodu” pisze, iż bóstw tych miało być od 200 do 500. Najważniejszy spośród nich to bóg Kura oraz jego małżonka Barama, odpowiedzialni za płodność zarówno ludzi, jak i ziemi.

Mieszkańcy Ebli czcili także m.in. Panią Skorpiona, czyli Iszkarę, którą można utożsamiać z boginią Isztar oraz Pana Grzmiącego - boga burzy, błyskawic i gromów zwanego Hadad, tożsamego z występującym w Biblii kananejskim bogiem Baalem. To właśnie sprowadzane przez niego burze „co roku odradzały świat roślin i sprzyjały urodzajności gleby” – czytamy w  wydanym przez Vocatio „Słowniku wiedzy biblijnej”. Symbolem zarówno Baala, jak i Hadada był byk. Jako boga śmierci i zarazy czczono w Ebli Raszapa.

Wspomniany już Andrzej Mrozek pisze o interesującym, trwającym siedem dni „rytuale królewskim”, w czasie którego monarcha odbywał wędrówkę do znaczących miejsc kultu w Ebli i okolicach. Pierwszym z nich było sanktuarium Kury i Baramy. „Statuy tych bóstw były zeń brane i niesione procesyjnie do Nenasz. Być może było to miejsce pochodzenia dynastii, w którym znajdowało się coś w rodzaju mauzoleum przodków. Ten etap procesji z posągami bóstw kończył się serią aktów liturgicznych oraz ofiar złożonych ubóstwionym zmarłym władcom Ebli” – pisał Mrozek.

Około 2250 roku p.n.e. Ebla została zdobyta i spalona przez wojska akadyjskie - tym samym upadło pierwsze semickie państwo syryjskie. Z czasem odbudowano ją i ufortyfikowano, ale w XII w. p.n.e. ponownie została zniszczona – tym razem przez Hetytów, zaś w roku 720 p.n.e. podbił ją asyryjski władca Sargon II. W VI wieku przed Chrystusem Ebla stała się natomiast częścią państwa nowobabilońskiego.

Podczas XX-wiecznych wykopalisk archeologom udało się odsłonić m.in. pałac królewski zbudowany z suszonej cegły oraz świątynne ruiny (w tym rytualne baseny zdobione rzeźbami). Odnaleziono także mozaiki, figurki i drewniane reliefy.

«« | « | 1 | » | »»
Wiara_wesprzyj_750x300_2019.jpg