Odnowione Zjazdy Gnieźnieńskie stały się miejscem spotkań chrześcijan z Europy Środkowo-Wschodniej, którzy poprzez wykłady, dyskusje, warsztaty i modlitwę wyrażają swoją odpowiedzialność za przyszłość naszego kontynentu. Głównym celem zjazdów jest kształtowanie odpowiedzialności chrześcijan za przyszłe oblicze Europy. Na tegorocznym (16 - 18 marca) wykładowcami i uczestnikami będą wybitni specjaliści z wielu krajów Europy, przywódcy religijni, politycy, ludzie kultury, socjologowie, ekonomiści, praktycy i działacze społeczni.

Zjazd odbywa się pod patronatem i z udziałem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Swój udział potwierdzili m.in: kard. Stanisław Ryłko, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich, kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, prof. Jerzy Buzek, b. przewodniczący Parlamentu Europejskiego ks. Tomas Halik, prezydent Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej, Janina Ochojska, prezes Polskiej Akcji Humanitarnej, Stefan Vesper, sekretarz generalny niemieckiego ZdK, Anna Dymna, prezes Fundacji Mimo wszystko, dr Ján Čarnogurský, były premier Słowacji, przewodniczący Kuratorium Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność, Raúl Sánchez, sekretarz generalny Europejskiej Federacji Dużych Rodzin (ELFAC) i wiele innych postaci.

Zjazd Gnieźnieński będzie angażował uczestników zarówno w wymiarze duchowym: poprzez ekumeniczne modlitwy, jak i intelektualnym: wykłady i debaty. Dzięki Warsztatom Obywatelskim będzie lekcją, jak realizować chrześcijańskie powołanie w społeczeństwie obywatelskim, jak żyć dla innych - być dobrym chrześcijaninem i dobrym obywatelem.

Tradycją Zjazdów Gnieźnieńskich jest ich charakter ekumeniczny i międzyreligijny. W spotkaniach organizowanych w Gnieźnie – kolebce polskiego katolicyzmu i pierwszej stolicy Polski – chętnie biorą udział chrześcijanie z innych Kościołów oraz przedstawiciele religii monoteistycznych: judaizmu i islamu. Dzięki współpracy z Polską Radą Ekumeniczną IX Zjazd Gnieźnieński będzie miał trzech kapelanów, reprezentujących trzy główne nurty chrześcijaństwa: katolicyzm, prawosławie i protestantyzm.

Główne tematy:

Religia jako źródło kapitału społecznego

IX Zjazd Gnieźnieński będzie poświęcony roli religii w społeczeństwie obywatelskim współczesnej Europy. Taki wybór tematu jest odpowiedzią na bolączki współczesnej Europy. Proces integracji europejskiej wyraźnie cierpi na niedostateczne zaangażowanie obywateli. Instytucje Unii Europejskiej niebezpiecznie alienują się i oddalają od tych, którym mają służyć. Obywatele natomiast nie utożsamiają się z biurokratycznymi strukturami.

Odpowiedzią na ten kryzys – czytamy w dokumencie programowym zjazdu -  nie może być tylko uznanie historycznego wkładu religii w tworzenie dziedzictwa Europy. Ta oczywista prawda ma również dzisiejsze oblicze: także współczesna demokracja potrzebuje religii. Potrzebuje bowiem wartości; potrzebuje sumienia; potrzebuje ludzi, którzy potrafią wybierać dobro i odróżniać je od zła.

Inicjatorzy Zjazdu – jako chrześcijanie, Polacy i Europejczycy – uważają, że dla budowania wspólnego dobra na naszym kontynencie niezbędne jest uznanie publicznego charakteru religii i jej niezastąpionej roli jako źródła kapitału społecznego, jako nauczyciela wartości, które są fundamentem wolnego społeczeństwa, takich jak: uczciwość, prawdomówność, gotowość dotrzymywania umów, ofiarność, bezinteresowność, skłonność do poświęceń, obowiązkowość, pracowitość, szacunek wzajemny, poszanowanie godności innych, szacunek dla różnorodności, solidarność, umiejętność dialogu i zawierania kompromisów przy zachowaniu własnej tożsamości.

Tegoroczny Zjazd będzie służył także jako miejsce nawiązywania kontaktów pomiędzy środowiskami z różnych krajów zaangażowanymi na rzecz budowy chrześcijańskich fundamentów społeczeństwa obywatelskiego. Umożliwi to im tworzenie międzynarodowej sieci współpracy.

Do Gniezna zaproszeni są również ludzie niewierzący, aby podjąć z nimi dialog w imię wspólnego dobra całego społeczeństwa.

Chrześcijanie a społeczeństwo obywatelskie

Tematem najbliższego Zjazdu Gnieźnieńskiego jest rola i miejsce chrześcijan w społeczeństwie obywatelskim. „Bycie chrześcijaninem nie może oznaczać przywdziania archaicznego kostiumu, trzymania się go kurczowo i w pewnym stopniu życia o b o k nowoczesności. […] Ważne jest, że próbujemy tak żyć i myśleć po chrześcijańsku, aby przyjmować to, co dobre i słuszne w nowoczesności – a zarazem odcinać się i odróżniać od tego, co staje się antyreligią” – mówi Benedykt XVI w książce „Światłość świata”.

„Co to jednak oznacza w praktyce?” – pytają organizatorzy zjazdu. „Chcemy, aby IX Zjazd Gnieźnieński pomagał odnaleźć odpowiedź na to pytanie. Jakie mamy prawa i jakie obowiązki jako obywatele? Czy społeczeństwo obywatelskie rodzi się też w Kościele? Jak rozwijać i wykorzystywać obywatelski potencjał parafii? Jak tworzyć Kościół głęboki duchowo i odpowiedzialny za świat? Jak angażować się społecznie, nie ulegając pokusie upolitycznienia religii? Jak doprowadzić do twórczego spotkania środowisk wspólnot religijnych i twórców wolontariatu? W jaki sposób dążyć do urzeczywistniania wartości chrześcijańskich w pluralistycznym i wielokulturowym otoczeniu?” – czytamy w dokumencie programowym zjazdu.

Prowadzone w Polsce badania socjologiczne dowodzą, że zdecydowana większość osób zaangażowanych w działalność pro społeczną (60, 7 %) podejmuje takie działania ze względu na swoje moralne, religijne lub polityczne przekonania nakazujące pomagać innym. Natomiast – jak wykazuje pallotyński Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego – słabszy kontakt z wiarą religijna i Kościołem sprzyja postawie egocentrycznej. Wśród osób głęboko wierzących i systematycznie praktykujących odsetek deklarujących postawy pro społeczne znacznie przewyższa 75 %. Podczas gdy odsetek osób deklarujących postawy egocentryczne w grupie niewierzących wynosi 30 % a w grupie niepraktykujących 25 %, to w grupach wierzących i praktykujących nie przekracza 3 %.

Na różne sposoby mogą chrześcijanie oddziaływać na życie społeczne: przez osobiste świadectwo, przez bezpośredni udział w polityce, przez wpływ na kształt systemu prawnego, przez kształtowanie kultury narodowej. Współcześnie – w coraz bardziej pluralistycznym otoczeniu – wzrasta znaczenie oddziaływania na społeczeństwo poprzez zorganizowane oddolne działania obywatelskie czy organizacje pozarządowe. Dlatego właśnie szczegółowym tematem najbliższego Zjazdu Gnieźnieńskiego jest rola i miejsce chrześcijan w społeczeństwie obywatelskim.

Bliższe informacje na stronie internetowej Zjazdu: www.zjazd.eu