ahimsa „Wyzbycie się pragnienia zabijania". Nauka o nie stosowaniu przemocy, która nakazuje najwyższy szacunek dla każdego bez wyjątku żyjącego stworzenia. Pojawiła się około VI -wieku przed Chr. najpierw w hinduizmie, a następnie została przejęta przez buddyzm oraz dźinizm.

Aranyaka „Z lasu". Nazwa dawana grupie „tekstów z lasu" napisanych przez eremitów wedyjskich, prawdopodobnie pod koniec okresu BRAHMANA.
atman Odwieczna zasada, która ożywia jednostkę. „Wnętrze", „dusza indywidualna", substrat podświadomości. Wiele tekstów hinduskich przedstawia idee bramanizmu na odnośnie atmana, zasady życia, głównej mocy człowieka, nieśmiertelnej i duchowej zasady. Buddyzm przeciwstawia się tej nauce.

Bhagawadgita „Pieśń Pana". Poemat, który stanowi VI księgę Mahabharata. Jest to „Biblia Indii" napisana w formie dialogu między bogiem KRSNĄ a jego wiernym Arjuną, mówi przede wszystkim o pobożności jako drodze zbawienia. Księga ta była źródłem inspiracji dla Gandhiego.

bhakti Od bhaj „współdzielić". Filozofia religijna, która stara się przybliżyć wiernego do bóstwa, budując między nimi -więź miłości. Obecna w Indiach od początku naszej ery, dokonała wielkiego przewrotu w myśli i kulcie, spopularyzowała kult KRSNY, pogłębiła kult Wisnu i wywarła wpływ na buddyzm. Odcisnęła swe piętno także na sztuce Indii.

braman W rodzaju nijakim termin ten oznacza formułę rytualną, a następnie wiedzę wedyjską, naukę bramana, kapłana hinduskiego. W rodzaju męskim braman jest to kapłan składający ofiarę wedyjską. Termin ten oznacza także kapłana, nauczyciela duchowego w społeczeństwie wedyjskim i w tym przypadku liczba mnoga brzmi: bramani (bramini), czyli członkowie najwyższej kasty w społeczeństwie wedyjskim. Braman pisane wielką literą oznacza Absolut, Ogół, czystą Energię, która staje się Brahmą kiedy się go wzywa jako bóstwo osobowe.

Brahmana „Należący do bramanów". W rodzaju nijakim słowo to oznacza grupę tekstów, które stanowią część objawienia wedyjskie-go. Są to teksty pisane prozą w latach 800-600 przed Chr. i mówią o składaniu ofiar (ceremonie, mity, legendy).

dharma Porządek kosmiczny i społeczny, który utrzymuje wszechświat w swym istnieniu. Tym niezmiennie ustalonym porządkiem rządzi zbiór reguł i zjawisk naturalnych. Postępowanie poszczególnych jednostek warunkuje dobre funkcjonowanie wszechświata i ich normalne życie w dharma. Troska o dharma, ponieważ należy do sfery sacrum, powierzona została szczególnie BRAMANOM.

gopura Wieże o planie prostokątnym, które począwszy od XI wieku w Indiach południowych górują nad wejściem do ogrodzonego zespołu świątynnego. Zbudowane z wielu pięter, zwężają rżę, a każde piętro ozdobione jest setkami posążków bóstw i świętych.

jogaod yuj „Wiązać". Zespół systemów filozoficznych które nauczają metod wyzwolenia ducha uwięzionego w < obejmuje zarówno ćwiczenia fizyczne, jak i duchowe i opanowanie oddechu, koncentrację i medytację. Ostatecznym celem tych technik jest zjednoczenie ducha ludzkiego z powsz sadą.

karman Fundament czynności rytualnej, jej wartość, dzia widzialna i niezwyciężona moc, która przenika duszę w niej źródłem kolejnych narodzin. Powszechna w Indiach karmana głosi konieczność powtórnych narodzin, by zebrać owoce, które nie „dojrzały" w życiu obecnym.

Krsna Bóg „czarny", ósmy awatara boga Wisnu. Stał s popularny w całych Indiach. Jego kult został zapoczątkowany w regionie Mathura (Uttar Pradeś), mieście opisywanym jako siedziba mądrości i wiedzy. Jest to bóg, który niszczy zło, inspiruje poznanie. Szkoły późnego wisznuizmu uważają Krsnę za pełń nie najwyższej Istoty. Jako bóg, wyśpiewuje boską pieśń i BHAGAWADGITA.
moksa Ostateczne wyzwolenie z cyklu powtórnych naród zjednoczeniu z BRAMANEM. Jest to hinduskie zbawienie.

puja Prywatna i publiczna modlitwa oraz ofiara hinduska. Obejmuje ogół obrzędów, które różnią się w zależności od epoki; zawsze towarzyszą im pieśni.

purusa „Mężczyzna", „człowiek". Męski, globalny duch l pierwotna istota człowieka w WEDACH. Człowiek kosmiczny, miał sprawić powstanie wszechświata w trakcie ofiary sprawowanej przez bogów.

rsi „Mędrcy". Poeci i jasnowidze z czasów wedyjskich, ktć nie z tradycją mieli być autorami hymnów Rgwedy, „wiedzy hymnów", zbioru 1017 hymnów, najstarszej księgi wedyjskiej, dziedzictwa koczowniczych ludów indoeuropejskich, które przybyli. Rsi mieli je otrzymać dzięki objawieniu bogów. W hymnie wzywa się opieki i wielbi bogów.

rta „Naturalny porządek rzeczy". Dzięki temu porządkom go strażnikiem jest bóg Waruna, oraz dzięki mocom działaj wnętrzu, trwa życie. Każdy akt przeciwny jest zbrodnią która domaga się zadośćuczynienia.

samsara Nieskończony cykl kolejnych narodzin, który w życie według KARMANA każdej istoty oraz według wartości popełnionych czynów. Cyklem tym rządzi prawo odpłaty za czyi z jednej strony wymaga MOKSY, a z drugiej transmigracji.

satyagraha „Stałość prawdy". Jest to duch wyznawców AHIMSA, nie stosowania przemocy. Ruch zapoczątkowany przez Gandhiego w celu wyzwolenia Indii.

soma Napój używany w epoce wedyjskiej do składania ofiar. Temu odurzającemu sokowi uzyskiwanemu z rośliny o tej samej nazwie przypisywano boskie działanie. Uważano, że jest on w stanie udzielić daru nieśmiertelności.

swami lub svami Tytuł grzecznościowy dawany filozofom hinduskim uważanym za nauczycieli oraz mnichom.

śraddha „Wiara". Wedyjska forma konsekracji lub nazwa na określenie bóstwa. Od niej bierze nazwę ofiara składana BRAMANOWI. Jest to jeden z terminów odnoszących się do sfery sakralnej w hinduizmie.

Upanisady Teksty objawienia wedyjskiego, które przedstawiają życie Absolutu i wyzwolenie od powtórnych narodzin. Najstarsze pochodzą z VI-V wieku. Upanisady głoszą zbawienie przez połączenie ATMANA z BRAMANEM. Wyzwolenie dokonuje się przez poznanie mistyczne.

warna „Kasta". Termin ten oznacza funkcję społeczną, status i właściwą relację do WEDY. Społeczeństwo wedyjskie dzieli się na cztery warna: bramani, ludzie ze sfery sakralnej; ksatriya, wojownicy, obrońcy społeczeństwa; waiśya, rolnicy, hodowcy i rzemieślnicy, mający zadanie wyżywienia społeczeństwa. Czwartą klasę stanowią sudra. Składają się oni z nie-Arjów, i ci nie mają dostępu do Wedy.

Weda „Znajomość". Jest to znajomość Objawienia przekazanego przez najstarsze teksty święte. Hinduiści mówią o sanatana dharma, „prawie odwiecznym" i niezmiennym, które zostało dane ludziom. Rgweda jest zbiorem hymnów. Samaweda, która zawiera pieśni i melodie jest niezbędna dla sprawowania kultu. Yajurweda, zbiór obrzędów ofiarniczych, stanowi rytuał do celebracji. Atharwa-weda jest dokumentem, w którym łączy się magia i gnoza, czyli wiedza: forma poznania uważana za zdolną zapewnić zbawienie.

Materiały o hinduizmie pochodzą z opublikowanej właśnie przez Wydawnictwo WAM książki "Hinduizm", której autorem jest Julien Ries. Książka ukazała się w serii "Religie ludzkości".