Muhammad Sajjid Tantawi urodził się 28 października 1928 r. w Górnym Egipcie, w regionie zamieszkanym przez liczne grupy chrześcijan. Kształcił się początkowo w Instytucie Religijnym w Aleksandrii, po czym kontynuował studia na wydziale religijnym Al-Azharu. W 1966 r. otrzymał tam doktorat w zakresie hadithów (myśli Mahometa) i Tafsiru (egzegezy) Koranu. W 1968 r. rozpoczął na tej uczelni pracę naukową, później jako jej rektor kierował wydziałem islamistyki. W 1972 został członkiem Wydziału Badań Arabskich i Islamskich Uniwersytetu Islamskiego w Libii. Od 1980 pracował na Uniwersytecie Islamskim w Medynie (Arabia Saudyjska), gdzie m.in. kierował oddziałem ds. Tafsiru na tamtejszym wydziale studiów podyplomowych.

Po powrocie do kraju w 1985 by m.in. dziekanem wydziału swego dawnego Instytutu w Aleksandrii. W 1986 r. – w dniu swych 58. urodzin – otrzymał godność wielkiego muftiego, a w 10 lat później – 27 marca 1996 prezydent Egiptu Hosni Mubarak powołał go na stanowisko wielkiego imama meczetu Al-Azhar i wielkiego szejka Uniwersytetu o tej samej nazwie. Na tym stanowisku jest on też przewodniczącym Najwyższej Rady Uniwersytetu Al-Azhar (Madżlis A'la) i Akademii Nauki Islamu. Jego urząd miał rangę ministra.

W lutym 2000 roku spotkał się z szejkiem Jan Paweł II, który w ramach swej wizyty w Egipcie odwiedził Uniwersytet Al-Azhar.

Tantawi pozostawił po sobie kilka ważnych dzieł, m.in. liczącą 7 tys. stron egzegezę Koranu ( At-Tafsir al-waset), nad którą pracował 10 lat oraz książkę „Bano Israel” (Dzieci Izraela). On również przewodniczył uroczystościom pogrzebowym przywódcy Palestyńczyków Jasira Arafata (12 listopada 2004).

Wydał szereg orzeczeń doktrynalnych (fatw), m.in. potępiających stosowane w niektórych krajach i środowiskach muzułmańskie obrzezanie dziewcząt, uznając je za nieislamskie oraz dopuszczających aborcje u tych kobiet, których ciąża była wynikiem gwałtu. Ten ostatni pogląd wywołał ostre polemiki i sprzeciwy w wielu kołach muzułmańskich. Sprzeciwiał się sztucznemu zapłodnieniu kobiet. Stanowczo potępiał palestyńskie zamachy samobójcze przeciw cywilom izraelskim, a także zamachy terrorystyczne na Stany Zjednoczone 11 września 2001.

- Zgon Mohammada Tantawiego, wielkiego szejka Uniwersytetu Al-Azhar w Kairze jest dla Kościoła katolickiego utratą przyjaciela, który nas dobrze rozumiał i serdecznie przyjmował – powiedział w Radio Watykańskim kard. Jean-Louis Tauran. Przewodniczący Papieskiej Rady ds. Dialogu Religijnego podkreślił znaczenie osobowości zmarłego w życiu publicznym Egiptu.

Kard. Tauran przypomniał, że po raz ostatni spotkał się ze zmarłym 22 i 23 lutego, podczas dorocznego spotkania Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego z Komitetem Stałym al-Azhar ds.-Dialogu z Religiami Monoteistycznymi. Purpurat podkreślił jego wielki humanizm. „Był człowiekiem pokoju i dialogu. Jestem przekonany, że taka będzie też linia jego następcy” – powiedział kard. Tauran, zaznaczając ogromny prestiż szejka Tantawiego w świecie sunnickiego islamu.