Ananda Marga: Ekolodzy czy terroryści?

publikacja 28.10.2002 15:31

Głoszą potrzebę pracy dla dobra ludzkości. Tradycyjne praktyki jogiczne i tantryczne wiążą z zaangażowaniem społecznym. Mimo tych szczytnych haseł nie uniknęli oskarżeń o... morderstwa, handel bronią i międzynarodowy terroryzm. Ruch Ananda Marga istnieje również w Polsce.

Prabhat Rainjan SarkarZ nowymi ruchami religijnymi można spotkać się dosłownie wszędzie. Na przykład wyjeżdżając na wieś na wakacje. Ruch Ananda Marga prowadzi w Polsce kilka tzw. gospodarstw ekologicznych. Prowadzona jest w nich tzw. ekologiczna, wegetariańska kuchnia.
Ananda Marga to w sanskrycie dosłownie "ścieżka szczęścia". Ruch został założony w Biharze (Indie) w 1955 roku przez Prabhata Rainjana Sarkara (1921-1990), znanego wśród swych zwolenników jako Shrii Shrii Anandamurti (Ten, Który Przyciąga Innych Jako Ucieleśnienie Szczęścia) albo po prostu Ba'ba (Ojciec).
Siedziba organizacji znajduje się w Kalkucie. Ruch propaguje tantra jogę i twierdzi, że przyświeca mu idea "samourzeczywistnienia i służby ludzkości". Samourzeczywistnienie to dające pełnię szczęścia zjednoczenie świadomości indywidualnej ze Świadomością Kosmiczną. Natomiast służba ludzkości polega na akcjach charytatywnych, działaniach ekologicznych, itp. Ruch posiada obecnie oddziały w ponad 160 krajach.
Jest jedną z nielicznych globalnych organizacji powstałych w Trzecim Świecie, która wykonuje ochotniczą służbę społeczną i niesie pomoc w katastrofach. W swej krótkiej historii zbudowała szeroką sieć oddanych wolontariuszy.

Przebudowa świata
Głównym celem ugrupowania jest przebudowa świata. Nowy porządek ma być oparty na miłości. Ma to ułatwić prowadzona przez Ananda Marga działalność charytatywna, której służą afiliowane przy AM różne organizacje, m.in.: Ananda Marga Pracaraka Sangha, Renaissance Universal (RU) i AMURT (the Ananda Marga Universal Relief Team). Istnieje także specjalny Oddział Dobroczynności Kobiet oraz PROUT Universalism (PROgressive Utilisation Theory Universalism), który choć oficjalnie niezależny od Ananda Marga, opiera się jednak na teoriach politycznych założyciela ruchu.
Można wyróżnić trzy kategorie członków Ananda Marga: Margiis – inicjowani w ruchu, ale pracujący na zewnątrz, nie podlegają wszystkim obowiązkom; Local Full Time Workers (LFTs); i Acharyas – osoby w pełni zaangażowane, które mogą być wysyłane do pracy misyjnej na cały świat.
Nowi członkowie najczęściej trafiają do Ananda Marga za pośrednictwem znajomych, a także poprzez kontakty zawarte w sklepach i restauracjach ze zdrową żywnością, na wykładach, kursach jogi i medytacji prowadzonych przez ruch, a także w wyniku zaangażowania się w jeden z wielu realizowanych przez AM projektów społecznych. W krajach trzeciego świata szczególnie dużo osób wchodzi w pierwszy kontakt z Ananda Marga dzięki korzystaniu z proponowanej przez ruch pomocy społecznej. AM prowadzi bowiem szkoły, sierocińce oraz realizuje projekty służące wiejskiej biedocie.
Adepci ruchu po ukończeniu wstępnych kursów otrzymują osobiste instrukcje, zostają inicjowani i rozpoczynają naukę technik jogi tantrycznej.
W celu skoncentrowania umysłu na "Najwyższej Świadomości" (Supreme Consciousness), członkowie M intonują mantry. Obowiązuje ich też codzienne praktykowanie medytacji, a także przestrzeganie swoistych reguł zachowania się. "Didis" i "Dadas" (kobiety i mężczyźni "Acharya") ubierają się w stroje indyjskie; tylko ubrania "margiis" nie różnią się od strojów innych ludzi. Zaawansowani członkowie Ananda Marga używają też hinduskich lub sanskryckich "imion duchowych". Podporządkowują się także surowej, mleczno-wegetariańskiej diecie. "Dadas" i "Didis" żyją w celibacie. Natomiast od "margiis" wymaga się, by kontakty seksualne ograniczali do ram swego małżeństwa.
Na Zachodzie ośrodki AM zaczęły pojawiać się od 1955 roku, natomiast do Polski ruch przybył około roku 1980. Na całym świecie Ananda Marga liczy prawdopodobnie kilkaset tysięcy członków.
Człowiek renesansu
Kiedy czyta się zamieszczone na internetowych stronach Ananda Marga informacje o dokonaniach założyciela ruchu, trudno oprzeć się wrażeniu, że przypominają nieco socrealistyczne teksty o osiągnięciach Józefa Stalina. Wprawdzie w ruchach opartych na hinduizmie kult guru zawsze jest bardzo silny, ale zwykle podziw dla lidera ogranicza się do jego dokonań filozoficznych. Shrii Shrii Anandamurti, jako człowiek zaangażowany społecznie udzielał jednak "światłych uwag" w wielu dziedzinach. Ten pracujący na kolei urzędnik jawi się jako umysł renesansowy.
Oto przykłady:
"Sarkar zostawił ogrom mądrości, wiedzy i wkład kulturowy mogące przynieść ludzkości korzyści na nadchodzące setki lub tysiące lat".
"W dziedzinie filologii i lingwistyki Sarkar napisał tomy dzieł w języku bengalskim i w sanskrycie. Dzieła te stanowią nowatorski sposób spojrzenia na języki indoeuropejskie i inne języki świata".
"W dziedzinie nauki Sarkar przedstawił w 1986 r. teorię mikrowitów. W serii wykładów dotknął sedna konwencjonalnej fizyki i biologii twierdząc, że podstawowymi elementami, z których składa się życie są mikrowity, stanowiące emanacje czystej świadomości".
"W dziedzinie muzyki, literatury i sztuki Sarkar zachęcał artystów do tworzenia sztuki "służby i błogosławieństwa", a nie po prostu "sztuki dla sztuki". Zostawił również wskazówki, jak osiągnąć ten cel: pisał nie tylko długie traktaty filozoficzne, lecz również opowiadania dla dzieci, baśnie, komedie i dramaty. Jego największe dzieło to 5018 pieśni, znanych jako Prabha't Sam'giity (Pieśni Nowej Jutrzenki)".
"Dla wspólnego dobra całej społeczności ludzkiej Sarkar przedstawił teorię PROUT, czyli Teorię Postępowego Wykorzystania (Progressive Utilization Theory), która opowiada się za maksymalnym wykorzystaniem i racjonalną dystrybucją potencjału i wszelkich zasobów świata, jak również za stworzeniem nowego humanistycznego porządku społecznego, opierającego się na harmonii i sprawiedliwości dla wszystkich".

Więzienie i oskarżenia
Tymczasem obraz zarówno samego Sarkara jak i jego organizacji jest w Indiach oraz w niektórych krajach europejskich zupełnie inny. W 1971 roku lider został aresztowany i przetrzymywany w więzieniu przez siedem lat. Oskarżano go o terroryzm, mordy na członkach ruchu oraz handel bronią. W latach 1975-77 zamknięto też w Indiach większość z 400 szkół prowadzonych przez ruch. Ostatecznie nic nie udało się Sarkarowi udowodnić i w 1978 został zwolniony. Zwolennicy twierdzą, że w więzieniu próbowano go otruć.
Do więzienia trafiło także wielu innych członków ruchu. Ciążyło na nich m.in. porwanie samolotu Lufthansy.
Fakty te rzucają pewien cień na szczytne hasła pod jakimi co roku w Głębocku koło Jeleniej Góry odbywa się organizowany przez Ananda Marga Neohumanistyczny Festiwal Ekologii. Właśnie w Głębocku znajduje się jedno z gospodarstw ekologicznych prowadzonych przez ruch. Na terenie prywatnej posesji należącej do kilku Niemców i Holendrów członkowie organizacji propagują żywot zgodny z naturą. Niedawno dotarł tam dziennikarz "Prawa i Życia".
"W danych Interpolu widniejemy wprawdzie jako organizacja terrorystyczna, jednak nie jesteśmy sektą. Zdarzało się, że na farmie w Głębocku schronienia szukali chorzy psychicznie, uciekinierzy i osoby poszukiwane. To dzięki nim obserwujemy nagonkę na nasz ruch" – przekonywał go proszący o anonimowość wyznawca idei głoszonych przez ruch Ananda Marga.


UWAGA: Artykuł został napisany w roku 2002, stąd niektóre zawarte w nim informacje mogą już być nieaktualne.