Drukuj
Buddyści w Polsce
publikacja 25.02.2003 14:16
Traktowani są często nieufnie. Wielu ludzi uważa ich za sektę. Tymczasem polscy buddyści działają pod patronatem szanowanej na całym świecie osoby: Tenzina Gyatso – XIV Dalajlamy, laureata Pokojowej Nagrody Nobla. Najbardziej znanym polskim kapłanem buddyzmu jest aktorka Małgorzata Braunek, odtwórczyni m.in. roli Oleńki Billewiczówny w "Potopie".
Również w Polsce w okresie międzywojennym byli ludzie praktykujący buddyzm. Łączyli się w grupy nieformalne. Pierwsze zorganizowane grupy buddyjskie pojawiły się w Polsce w połowie lat siedemdziesiątych.
Mimo różnorodności tradycji, a także form organizacyjnych, buddyjskie związki wyznaniowe łączy wspólnota podstawowych założeń doktrynalnych. Z początkiem lat osiemdziesiątych rozpoczęły się regularne spotkania liderów grup buddyjskich, zwane "intersanghą". W latach dziewięćdziesiątych powstała zinstytucjonalizowana forma współpracy: Polska Unia Buddyjska.
Unia jest organizacją międzykościelną, wpisaną do rejestru Kościołów i innych związków wyznaniowych 9 maja 1995 r. W styczniu 1997 r. patronat nad nią objął Dalajlama.
Unia zrzesza większość buddyjskich związków wyznaniowych w Polsce. Celem jej działalności jest wspólna reprezentacja interesów buddystów oraz koordynacja współpracy pomiędzy związkami buddyjskimi. Siedziba Unii znajduje się w Grabniku koło Jaktorowa (woj. mazowieckie).
Członkami Unii są trzy związki buddyzmu tybetańskiego: Związek Buddyjski Tradycji Karma Kamtzang, Związek Buddyjski Khordong, Wspólnota Dzogczen oraz pięć związków buddyzmu zen: Szkoła Zen Kwan Um, Buddyjska Wspólnota Zen Kannon, Stowarzyszenie Buddyjskie Zen Sangha "Kandzeon", Związek Buddystów Zen "Bodhidharma", Związek Buddystów Czan.
Związek Buddyjski Tradycji Karma Kamtzang gromadzi wokół siebie ludzi praktykujących buddyzm tybetański według tradycji szkoły Karma Kamtzang, znanej też pod równorzędną nazwą Karma Kagju.
Szkoła Kagju to jedna z czterech głównych szkół buddyzmu tybetańskiego. Różnice pomiędzy szkołami wynikają z uwarunkowań historycznych i dotyczą jedynie zewnętrznych aspektów praktyki religijnej, takich jak używanie różnych tekstów liturgicznych czy też kładzenie większego nacisku na te czy inne aspekty praktyki buddyjskiej.
Związek działa pod bezpośrednią opieką klasztoru Benchen [czyt. Bencien] Phuntsok Dargye Ling. Założyciele Związku praktykują buddyzm tybetański od końca lat siedemdziesiątych i wcześniej byli członkami innych stowarzyszeń buddyjskich.
Związek Buddyjski Tradycji Karma Kamtzang został zarejestrowany w 1994 roku. Jego świątynia znajduje się w Grabniku, tam gdzie siedziba Polskiej Unii Buddyjskiej. Liczy kilkaset osób.
Duchowym opiekunem Związku jest Tenga Rinpocze, opat klasztoru Benchen Phuntsok Ling z Nepalu.
Związek Buddyjski Khordong w Polsce został zarejestrowany 15 listopada 1994 roku. Reprezentuje jedną z czterech głównych szkół buddyzmu tybetańskiego – Ningmapę.
Duchowym mistrzem i głową Związku Buddyjskiego Khordong był do niedawna (zmarł 14 czerwca 2002) Chimed Rigdzin Rinpocze – profesor tybetologii i filozofii orientalnej, założyciel Wydziału Tybetologicznego Międzynarodowego Uniwersytetu w Szantiniketan w Indiach.
Związek liczy obecnie ok. 80 członków i przeszło 200 sympatyków. Jego siedziba znajduje się w Lewinie Kłodzkim (koło Duszników i Kudowy).
Wspólnota Dzogczen w Polsce powstała w 1992 roku po przyjeździe Namkhai Norbu Rinpocze do naszego kraju. Zrzesza kilkadziesiąt osób zainteresowanych jego naukami. Siedzibą Wspólnoty jest Kraków.
Rezydujący we Włoszech Namkhai Norbu Rinpocze naucza buddyzmu według tradycji Njingma.
Szkoła Zen Kwan Um wywodzi się z koreańskiej tradycji przekazu Dharmy – Czogye. Jej założycielem jest mistrz zen, Seung Sahn, prowadzący w Rhode Island (USA) główny ośrodek Szkoły.
Szkoła została założona w Polsce w 1978 r., po wizycie w naszym kraju Seung Sahna. Ma kilkuset członków.
Opiekunem i bezpośrednim zwierzchnikiem Szkoły w Polsce jest Wu Bong (Jakub Perl), uczeń Seung Sahna, mieszkający w Paryżu. W Polsce na czele Szkoły stoją dwie kobiety, które otrzymały tytuły mistrzyń Dharmy: Aleksandra Porter i Dorota Krzyżanowska.
Główna siedziba Szkoły mieści się w Warszawie-Falenicy. Istnieją też ośrodki w Krakowie, Gdańsku, Łodzi, Pile, Szczecinie, Wrocławiu i Katowicach.
Buddyjska Wspólnota Zen Kannon powstała w 1988 roku, skupia uczniów Jakusho Kwonga, mistrza w tradycji japońskiego zen Soto. Liczy około 80 formalnych członków, głównie z Warszawy i Gdańska. Siedziba znajduje się w Warszawie.
Roshi Jakusho Kwong prowadzi ośrodek zen na górze Sonoma w północnej Kalifornii. Jest Amerykaninem chińskiego pochodzenia. W czasie jego nieobecności w Polsce wspólną praktyką kierują wyznaczeni przez niego uczniowie: Jerzy Dmuchowski, Mikołaj Markiewicz i Ewa Orłowska.
To stworzona przez Amerykanina Dennisa Merzela Genpo wspólnota, licząca ponad tysiąc członków na całym świecie, głównie w USA. W Polsce należy do niej 120 osób. Siedziba Stowarzyszenia znajduje się w Warszawie.
Polskim nauczycielem Sanghi Kandzeon jest Małgorzata Jiho Braunek, która w 1995 r. otrzymała święcenia mnisie i tytuł hoshi. W 1999 r. przeszła formalny trening pod kierunkiem Genpo w jego ośrodku w Salt Lake City, zakończony ceremonią denkai otrzymując święcenia kapłańskie.
Nieformalne początki Związku sięgają końca lat sześćdziesiątych. Formalnie powstał on w 1975 roku jako Koło Zen. W 1980 r. grupa zmieniła nazwę na Związek Buddystów Zen Sangha w Polsce i pod tą nazwą została zarejestrowana. Obecna nazwa obowiązuje od 1991 r.
Główny ośrodek Związku znajduje się w Warszawie-Falenicy.
Związek Buddystów Zen "Bodhidharma" naucza buddyzmu według tradycji japońskiej. Założycielem ruchu jest Amerykanin Philip Kapleau, a głównym ośrodkiem na świecie Rochester (USA). Opiekunem kilkudziesięcioosobowej polskiej części Związku jest Sunya Kjolhede z Rochester.
Jest to kilkudziesięcioosobowa grupa buddystów praktykujących czan (chińską odmianę zen), pod kierunkiem mistrza Szeng-jena oraz jego ucznia Johna Crooka. Związek powstał w roku 1997. Linia nauk, którą reprezentuje Szeng-jen łączy dwie tradycje chińskiego buddyzmu, Lin-chi (jap.Rinzai) oraz Tsao-tung (jap. Soto). Siedzibą Związku jest Zalesie Górne koło Warszawy.
Największą organizacją buddyjską pozostającą poza Polską Unią Buddyjską jest Związek Buddyjski Karma Kagyu, zarejestrowany w Polsce w 1984 roku, początkowo jako Stowarzyszenie Buddyjskie Karma Kagyu. Związek nie podlega żadnym organizacjom zagranicznym, chociaż stanowi część ogólnoświatowej sieci ośrodków buddyjskich należących do linii Karma Kagyu – jednej z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Obecnie w Związku zrzeszonych jest 40 ośrodków i grup medytacyjnych działających w całej Polsce. Zostały one założone przez Duńczyka Olego Nydahla i znajdują się pod duchową opieką XVII Karmapy Taje Dordże.
Główny ośrodek ruchu znajduje się w Kucharach koło Drobina, na trasie Warszawa – Bydgoszcz.