Międzynarodowa konferencja "Islam a Cywilizacja Łacińska. U źródeł dialogu" odbyła się w dniach 7 i 8 grudnia 2001 r. w Pałacu Potockich w Uniwersytecie Warszawskim pod patronatem Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów, Komitetu UNESCO i Uniwersytetu Warszawskiego. Organizatorem spotkania była Fundacja Dzieło Odbudowy Miłości, D.O.M. organizacja pozarządowa, z inicjatywy której w 1997 r. powołano Radę Wspólną Katolików i Muzułmanów.
W skład Komitetu Konferencji weszli: mufti Ibrahim Aleksandrowicz, przewodniczący zarządu Muzułmańskiego Związku Republiki Białorusi, imam Selim Chazbijewicz, współprzewodniczący Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów ze strony muzułmańskiej, Stefan Korycki, przewodniczący Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP, bp Stanisław Gądecki, przewodniczący Rady ds. Dialogu Religijnego Konferencji Episkopatu Polski, prof. Jerzy Kłoczowski, przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, prof. Ali Bousnina, ambasador Tunezji, były rektor Uniwersytetu Nauk Technicznych i Medycyny w Tunisie, bp Tadeusz Pikus, delegat Episkopatu Polski ds. Dialogu Katolików i Muzułmanów oraz Zdzisław Bielecki, współprzewodniczący Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów ze strony katolickiej.
Uczestnikami Konferencji były wybitne osobistości ze świata nauki, duchowni i świeccy obu religii, arcybiskup Józef Kowakzyk, nuncjusz apostolski w Polsce, a także niżej wymienieni przedstawiciele placówek dyplomatycznych krajów muzułmańskich w Polsce;
Tedjini Salaouandji. ambasador Algierii, Osamak Al.-Sanosi, ambasador Arabii Saudyjskiej, Hamdi S. Loza, ambasador Egiptu, Kiki Kusprabowo, II radca ambasady Indonezji, Seyed Mousa Kazemi, ambasador Iranu, Abdulaziz Ahmed Ali Baeisa, ambasador Jemenu, Ahmed Ibrahim, ambasador Libanu, Giuma Ibrahim Ferjani, ambasador Libii, Dato 'Ng Bak Hai, ambasador Malezji, Hassan Abbadi, ambasador Maroka, A. O. Idowu, konsul ambasady Nigerii, Khalid Mahmood, ambasador Pakistanu,
Hafez Al Nimer, ambasador Palestyny, Ali Bousnina, ambasadar Tunezji, Can Scysal, radca ambasady Turcji, Farez Chahine, charge d'affaires Syrii.
Konferencja była zaplanowana na początku 2001 roku i wpisana do kalendarium Roku Dialogu Kultur i Cywilizacji proklamowanego przez ONZ. Wyzwania przed jakimi stanęła społeczność międzynarodowa po 11 września 2001 r. postawiły przed organizatorami nowe zadania opisu uwarunkowań zamachów i przezwyciężenia wzajemnej nieufności i uprzedzeń, a często nawet nienawiści i agresji, oraz budowania płaszczyzny wzajemnego współdziałania nie tylko rządów i duchowych przywódców obu cywilizacji, ale również zwykłych mieszkańców. Tym bieżącym zagadnieniom i kreowaniu wizji przyszłości poświęcony został drugi dzień konferencji (8 grudnia 2001 r,).
Zamysł przyświecający organizatorom spotkania, tj, otwarcie konferencji w rocznicę podpisania Deklaracji o wolności religijnej "Dignitatis humanae" (1965), a zakończenie w rocznicę zamknięcia Soboru Watykańskiego II, w kontekście podejmowanej przez niektórych polityków i media próby sprowadzenia terroru z 11 września 2001 r. do walki religii i cywilizacji, nabrał wręcz symbolicznego znaczenia.
Uroczystego otwarcia Konferencji dokonał arcybiskup Józef Kowa!.czyk, Nuncjusz Apostolski w Polsce, Dziekan Korpusu Dyplomatycznego. Referaty wprowadzające w historię wzajemnych wpływów kultury Zachodu i Islamu wygłosili kolejno: bp Stanisław Wielgus (były rektor KUL, biskup płocki) - Wpływ średniowiecznej islamskiej filozofii i nauki na rozwój szeroko pojętej filozofii i nauki Zachodu oraz prof. Jan Kieniewicz (Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną Uniwersytetu Warszawskiego) - Kontakt czy spotkanie? Relacje cywilizacji łacińskiej z Islamem na pograniczu europejskim w epoce nowożytnej. Korespondował z nimi dwugłos muzułmańsko - katolicki: imama Selima Chazbijewcza i Zdzisława Bieleckiego - współprzewodniczących Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów odpowiednio ze strony muzułmańskiej i katolickiej, którzy nie pomijając współczesnych zagadnień dialogu międzyreligijnego zdefiniowali powstanie Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów jako owoc 600 lat współdziałania chrześcijan i muzułmanów na ziemiach Rzeczypospolitej. Rozszerzenia tematyki o kontynent afrykański dokonał prof. Mohamed Mahjoub - dyrektor Instytutu Nauk Humanistycznych. Uniwersytetu El Manar w Tunisie, mówiąc o tolerancji w islamie w kontekście doświadczeń Tunezji.
Integralną częścią pierwszego dnia obrad była przerwa na modlitwę muzułmanów i katolików. Wpierw modlili się muzułmanie, którym przewodniczył Mufti Białorusi, Ismaił Aleksandrwicz, a następnie katolicy. Modlitwę poprowadził biskup Tadeusz Pikus. Z uwagi na post muzułmanów - Ramadan - nie wprowadzono poczęstunku podczas konferencji. Od jedzenia i picia powstrzymali się również na znak solidarności z wyznawcami islamu obecni duchowni katoliccy i świeccy.
Po przerwie na modlitwę nastąpiły oficjalne wystąpienia gości konferencji: arcybiskupa Józefa Kowalczyka, Nuncjusza Apostolskiego w Polsce oraz Ahmeda Ibrahima, ambasadora Libanu, Dziekana Ambasadorów Krajów Arabskich i Muzułmańskich w Polsce. Obrady pierwszego dnia zakończył panel zatytułowany Islam a cywilizacja Łacińska. Poszukiwanie źródeł dialogu poprowadzony przez prof. Jerzego Kłoczowskiego, przewodniczącego Polskiego Komitetu UNESCO. Po zachodzie słońca nieformalnym końcowym akcentem był iftar - przyjęcie w rezydencji ambasadora Tunezji.

W drugim dniu obrad ogłoszono Przesłanie Konferencji. Ambasadorowie krajów muzułmańskich oraz osobistości ze świata kultury i nauki dyskutowali nt. Wojna czy zmierzch cywilizacji - nowe społeczno-polityczno-kulturowe wyzwania przed jakimi staje świat po 11 września 2001 r. Prof. Janusz Danecki, kierownik Zakładu Arabistyki i Islamistyki UW, odczytał referat wprowadzający autorstwa prof. Abderrahmane Lakhsassi, z Uniwersytetu Mohammeda V w Rabacie, który nie przybył ze względu na strajk francuskich linii lotniczych. W tematykę debaty wprowadzało również wystąpienie Khalid Mahmood, amabasadora Pakistanu. Panel poprowadził prof. Krzysztof Maria Byrski. dyr. Instytutu Orientalistycznego UW.
Uczestnicy warszawskiego spotkania wskazywali na potrzebę kontynuowania zapoczątkowanej podczas konferencji pogłębionej intelektualnej refleksji nad wzajemnymi relacjami cywilizacji Zachodu i Islamu. Dyplomaci krajów islamskich podkreślali wagę spotkań międzyreliglinych podając za przykład Pierwszy Dzień Islamu w Kościele Katolickim, który odbył się w kościele św. Marcina w Warszawie dnia 26 stycznia 2001 r.
Wystąpienie zamykające konferencję wygłosił prof. Ali Bousnina, ambasador Tunezji, członek Komitetu Konferencji.
Wieczorem, w kościele Św. Krzyża odprawiona została Msza Św. w intencji "O współdziałanie narodom oraz religii w obronie życia i budowania trwałego i sprawiedliwego pokoju". Przewodniczył bp Tadeusz Pikus, Delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu Katolików i Muzułmanów. Obecni byli uczestnicy Konferencji, w tym ambasadorowie krajów muzułmańskich, reprezentanci Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Uniwersytetu Warszawskiego i Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów.
Szczególny czas, w którym toczyły się obrady: Ramadan - miesiąc postu dla muzułmanów oraz Adwent - czas przygotowania do świąt Bożego Narodzenia oraz refleksji i pracy nad sobą dla katolików, nadały temu spotkaniu naukowców i studentów, katolików i muzułmanów, dyplomatów i ludzi wolnych zawodów szczególny wymiar czytelnej dla całego świata manifestacji jedności w budowaniu pokoju oraz dobrej woli w przezwyciężaniu konfliktów.
Zdzisław Bielecki
Współprzewodniczący
Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów
ze strony katolickiej

RADA WSPÓLNA KATOLIKÓW I MUZUŁMANÓW
COMMON COUNCIL OF CATHOLICS AMD MUSLIMS
13 czerwca 1997 r., a 7 dnia miesiąca Safar (co oznacza nowonarodzony) 1418 r. według kalendarza muzułmańskiego, podczas spotkania ekumenicznego w ramach "Dni Tatarów w Warszawie", w stołecznym Centrum Islamu, powstała Rada Chrześcijan i Muzułmanów, Wkrótce jednak na prośbę strony islamskiej dialog z chrześcijaństwem ograniczono do Kościoła rzymskokatolickiego, z zachowaniem - jak zaznaczono w statucie - "otwarcia na inne wyznania chrześcijańskie". Inicjatorem i współorganizatorem Dni oraz powołania Rady była Fundacja Dzieło Odbudowy Miłości, D.O.M., której przedstawiciele nawiązali bardzo dobre kontakty z duchownymi muzułmańskimi podczas niesionej przez Fundację pomocy ofiarom wojny w Czeczenii. Rada nie ma swoich odpowiedników w innych krajach europejskich. Już przystąpili do niej muzułmanie Litwy, Białorusi i Ukrainy. Rada może stać się więc płaszczyzną efektywnego dialogu Chrześcijan i Muzułmanów nie tylko w Polsce ale i na świecie, sprzyjać przezwyciężaniu uprzedzeń i wzajemnemu poznaniu, budowaniu pokoju. Dialog obu religii jest wyzwaniem czasów. Od lat prowadzi go i apeluje o rozszerzenie papież Jan Paweł II. Nasuwa się jednak pytanie, dlaczego tak oczekiwane i potrzebne forum powstało właśnie w Polsce? Kluczem do odpowiedzi są polscy czy raczej polsko-litewscy Tatarzy. Na terenach Polski, Białorusi i Litwy żyje ich około 20 tys. Mija właśnie 6 wieków ich osadnictwa w Rzeczypospolitej. Przez lata wiernie służyli oni zarówno Allachowi, jak i ziemi na której żyli, 600-letnia tradycja współżycia wyznawców obu religii wydała swoje owoce. Po rejestracji przez Sąd Wojewódzki w Warszawie 10 lutego 1998 r. na pierwszym Walnym Zgromadzeniu Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów w dniu 13 marca 1998 r. ukonstytuowały się jej władze. Współprzewodniczącymi Rady zostali wybrani: dr Selim Chazbijewicz, imam meczetu w Gdańsku, Wiceprzewodniczący Związku Tatarów RP oraz red. Zdzisław Bielecki. wykładowca Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Prezes Zarządu Fundacji Dzieło Odbudowy Miłości, D.O.M. Sekretarzem Generalnym Rady został mgr Maciej Konopacki, muzułmanin, publicysta. Ponadto do ośmioosobowego Zarządu Głównego Rady został wybrany ks. bp Władysław Miziołek, desygnowany do Rady przez Jego Eminencję ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski dnia 2.08.1997 r. Rada przyjęła Deklarację Programową. Na II Walnym Zgromadzeniu Rady, dnia 6 czerwca 2000 r. wybrano władze II kadencji. Współprzewodniczącymi pozostali Selim Chazbijewicz i Zdzisław Bielecki, sekretarzem generalnym na miejsce Macieja Konopackiego wybrany został ks. Adam Wąs, ze Zgromadzenia Księży Werbistów. Miejsce zmarłego 12 maja 2000 r. ks. bp Władysława Miziołka, zajął decyzją obradującej we Wrocławiu w dniach 23-24 czerwca 2000 r. Konferencji Episkopatu Polski ks. Tadeusz Pikus, Biskup Pomocniczy Diecezji Warszawskiej.
02-549 Warszawa, ul. A. Madalińskiego 69a tel. (48-22) 845 6016, fax 845 6015 DEKLARACJA PROGRAMOWA
przyjęta 13 marca 1998 r. w Warszawie, podczas Walnego Zgromadzenia Rady.

1. Świat współczesny stoi przed wieloma trudnymi wyzwaniami, które będą coraz silniej zaznaczały swoją obecność w XXI wieku. Cała społeczność świata staje przed takimi problemami jak: pluralizm społeczny i narodowościowy, wprost nacjonalizmów i agresji w stosunkach międzyludzkich, perspektywa konfliktów cywilizacji, zniszczenie środowiska naturalnego i przeludnienie, powstanie olbrzymich obszarów nędzy, rozpad tradycyjnych więzów rodzinnych i społecznych, upadek hierarchii wartości i norm etycznych.
Stają przed tymi problemami również wyznawcy dwóch największych religii monoteistycznych - katolicyzmu i islamu. Wymaga to dialogu, współpracy wzajemnego poszanowania dla obrony tych obszarów, form życia społecznego, które są wspólne dla katolików i muzułmanów.
2. Celem powstania Rady jest dialog pomiędzy obu religiami oraz cywilizacjami: łacińską i muzułmańską.
3. Rada Wspólna Katolików i Muzułmanów zmierza w swojej działalności do wzajemnego poznania religii, kultury, historii i tradycji katolicyzmu i islamu, dąży do przezwyciężenia stereotypów wynikających z wzajemnej nieznajomości.
4. Rada prowadzi działalność informacyjną na temat katolicyzmu i islamu, a także stosunków katolicko-muzułmańskich, dąży do stworzenia atmosfery sprzyjającej swobodzie praktyk religijnych obu religii, podkreślając przy tym poszanowanie dla inności i odrębności każdej z nich.
5. Rada jest otwarta na inne wyznania chrześcijańskie i kierunki islamu.
6. Wychodząc od doświadczenia we współdziałaniu obu religii - 600-letniej tradycji pokojowego współżycia na ziemiach Rzeczypospolitej Polskiej ludności wyznającej islam oraz chrześcijaństwo, Rada Wspólna Katolików i Muzułmanów z nadzieją podejmuje działania na rzecz pokojowego współistnienia i współdziałania wyznawców obu religii, jak również zapobiegania konfliktom, tak lokalnych społeczności, jak i państw, o różnej tradycji kulturowej i religijnej.
7. Działalność Rady powinna być precedensem i zachętą do dalszej i coraz bardziej aktywnej pracy na rzecz dialogu i zbliżenia pomiędzy chrześcijanami i muzułmanami, zgodnie z wymogiem czasu.