Bahrajn

Adam Wąs SVD

publikacja 06.08.2010 06:00

Podobnie jak Arabia Saudyjska, kraje Zatoki Perskiej kojarzone są przede wszystkim z bogatymi zasobami ropy naftowej i dominującą rolą islamu w życiu społecznym i religijnym swoich obywateli.

Bahrain
posłuchaj audycji ks. dr Adama Wąsa SVD nagranej dla Radia Watykańskiego

Bahrajn   The World Factbook/CIA Bahrain Wbrew powszechnej opinii ich systemy polityczne nie są jednak tak bardzo zależne od islamskich zasad i muzułmańskiego prawa szariatu, jak to ma miejsce w sąsiadującej z tymi krajami Arabii Saudyjskiej. Znajduje to wyraz w większej swobodzie religijnej żyjących tam niemuzułmanów. Uważa się, że wpływ na taki stan rzeczy miało z jednej strony dłuższe panowanie Wielkiej Brytanii, które – w większości państw Półwyspu Arabskiego – trwało do drugiej połowy lat 70. XX stulecia. Z drugiej zaś strony przyczyniło się do tego korzystne położenie geograficzne sprzyjające uprawianiu handlu z Azją Południową. Po upadku kolonializmu władzę w tych państwach przejęły dynastie, które powstały już w XVIII oraz XIX wieku i rządzą do dziś. W Bahrajnie jest nią przybyły z Półwyspu beduiński ród sunnicki, Al-Chalifa, który w 1783 roku podporządkował sobie lokalnych szyickich rolników.

Po wielowiekowym panowaniu osmańskim, portugalskim i brytyjskim Bahrajn stał się w 1971 roku niepodległą monarchią konstytucyjną. Na krótko przed uzyskaniem niepodległości był nawet częścią Zjednoczonych Emiratów Arabskich. W roku 2002 zmieniono charakter państwa z emiratu na Królestwo Bahrajnu. Głową państwa jest król Hamad II Ibn Isa al-Chalifa, który przejął władzę w 1999 roku. Współczesne władze Bahrajnu – podobnie jak i rządzący w pozostałych krajach Zatoki Perskiej – muszą sprostać aktualnym wyzwaniom, tzn. nasilającym się tendencjom demokratycznym oraz naciskom fundamentalistycznych ruchów islamskich, wspieranych przez saudyjskich wahabitów.

Bahrajn składa się z ponad trzydziestu wysp położonych niedaleko wybrzeży Arabii Saudyjskiej i Kataru. Od największej z nich współczesne państwo wzięło swą nazwę, która oznacza dosłownie „dwa morza”. Powierzchnia całego archipelagu wynosi zaledwie 680 km2, co odpowiada mniej więcej obszarowi Warszawy. W Bahrajnie jako pierwszym kraju Zatoki Perskiej odkryto w 1932 roku złoża ropy naftowej, które nie są jednak tak bogate, jak w państwach sąsiednich. Niezależnie od tego Bahrajn uważany jest przez wielu za Hongkong Arabii, przede wszystkim dzięki rozbudowanemu systemowi bankowemu i finansowemu. Jest to możliwe dzięki bardziej liberalnej interpretacji zasad islamskich. Niezależnie od liberalnego oblicza islamu zaleca się przestrzeganie muzułmańskich norm religijnych i obyczajowych, dotyczących zwłaszcza ubioru kobiet w miejscach publicznych oraz postu w ramadanie.

Wśród 730 tys. ludności tego kraju 70% to Arabowie (z tego ok. 5 % napływowych), natomiast pozostałą część społeczeństwa stanowią imigranci pochodzący głównie z Azji Środkowej i Południowo-Wschodniej oraz Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Do głównych grup etnicznych zalicza się Al-Chalifa, czyli sunnickie plemiona rządzącego rodu o tej samej nazwie, następnie szyickie grupy: Huwala i Ajam oraz Hindusów. Na przełomie XX i XXI wieku do Bahrajnu przybyło wielu imigrantów z krajów niemuzułmańskich (głównie z Filipin, Sri Lanki oraz Indii), co znacznie wpłynęło na obniżenie odsetka muzułmanów w kraju.

Islam jest religią państwową, który wyznaje ponad 80% mieszkańców (z tego ok. 2/3 stanowią szyici). Chrześcijan jest ok. 9%, a hindusów ok. 6% ogólnej liczby ludności. Większość chrześcijan w Bahrajnie stanowią grupy protestanckie, wśród których dominują anglikanie. Od czasów rewolucji irańskiej (1979 rok) zauważalne są silne wpływy Iranu na szyicką część społeczeństwa. Mimo uznania islamu za istotny element bahrajńskiej tożsamości, władze muszą walczyć z silną opozycją islamskich ugrupowań, które zarzucają rządzącym odchodzenie od ortodoksji muzułmańskiej. Niezależnie od istniejących podziałów islam stanowi jednak siłę jednoczącą wszystkich Bahrajńczyków.

Wbrew powszechnemu przekonaniu bahrajńska konstytucja gwarantuje wolność religijną. To właśnie Bahrajn jako pierwsze państwo Zatoki Perskiej oficjalnie zezwolił chrześcijanom na budowę kościołów. W 1939 roku w tym państwie powstał pierwszy kościół katolicki pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w stolicy kraju, Manamie. Do dziś wspólnotę parafialną prowadzą kapucyni (OFMCap). W strukturach kościelnych Bahrajn wchodzi w skład wikariatu apostolskiego Arabii, obejmującego niemal cały Półwysep Arabski z wyjątkiem Kuwejtu. Na czele wikariatu Arabii stoi od marca 2005 roku szwajcarski kapucyn bp Paul Hinder.

Wyrazem dobrych relacji Stolicy Apostolskiej z Bahrajnem była specjalna audiencja, na której w lipcu 2008 roku Ojciec Święty Benedykt XVI przyjął króla Bahrajnu, Hamada Ibn Isę al-Chalifę. Papież podziękował władcy za tolerancyjny stosunek do licznie osiedlających się w jego królestwie chrześcijan. Natomiast obie strony wyraziły wolę współpracy na rzecz pokoju, sprawiedliwości oraz wartości duchowych i moralnych oraz zaangażowania się w dialog międzykulturowy. Na uwagę zasługuje fakt, że król zaprosił papieża do złożenia wizyty w Bahrajnie. Gdyby Ojciec Święty przyjął to zaproszenie, byłaby to pierwsza wizyta głowy Kościoła rzymskokatolickiego w Arabii. Również w liście skierowanym do ambasadora Bahrajnu przy Stolicy Apostolskiej Benedykt XVI wspomniał o panującej w Bahrajnie tolerancji religijnej, a dziękując za istniejący kościół, papież wskazał na potrzebę budowy nowych świątyń dla wzrastającej liczby katolików w tym kraju.

 

Pieniężno, lipiec 2009