Czy baśnie w zawoalowany sposób mogą opowiadać np. o wypieraniu pogaństwa przez chrześcijaństwo?
Henryk Przondziono/GN
Kruk
Zjadacz padliny, towarzysz diabła i demonów, ptak czarownic, symbol smutku i żałoby?
Od wydania pierwszego tomu „Baśni braci Grimm” minie w tym roku 200 lat. „Kinder- und Hausmärchen” po raz pierwszy ukazały się 20 grudnia 1812 roku. W Niemczech cały rok 2012 pełen jest inicjatyw i projektów przypominających zarówno baśniowych bohaterów, jak i tych którzy opowieści zebrali – braci Wilhelma i Jakuba Grimm.
„Baśnie braci Grimm” wraz z Biblią Lutra to dwa najczęściej na świecie znane i wznawiane dzieła niemieckiego piśmiennictwa. – To kamień węgielny naszej kultury – mówił w telewizji Deutsche Welle publicysta Andrian Kreye z „Süddeutsche Zeitung”. Jego zdaniem bracia Grimm dla XIX wieku byli tym, czym dla nas jest… Hollywood. Odkryli i dali światu uniwersalne - acz głęboko zakorzenione w niemieckim romantyzmie – historie, z którymi każdy z nas może się identyfikować.
UNESCO umieściło „Baśnie braci Grimm” na tzw. liście Pamięci Świata, na której znajdują się najcenniejsze w dziejach ludzkości dokumenty, archiwalia i rękopisy. Słynny psycholog Bruno Bettelheim cenił twórczość Grimmów m.in. za fakt, iż pod płaszczykiem niezwykłych, rzekomo przeznaczonych dla dzieci opowieści, przekazują jednocześnie całe bogactwo danej kultury.
Dr. Meierhofer / CC 3.0
Wilhelm i Jakub Grimm
Pomnik w niemieckiej miejscowości Hanau
Dawno, dawno temu…
Na przykładzie baśni o siedmiu braciach zamienionych w kruki Bettelheim w książce „Cudowne i pożyteczne” dowodził, iż w zawoalowany sposób opowiada ona o wypieraniu pogaństwa przez chrześcijaństwo.
Bracia otrzymali zadanie przyniesienia wody, którą nowonarodzona siostrzyczka miała zostać ochrzczona. Kiedy jednak dzbanek wpadł im do studni, za sprawą przekleństwa ojca zostali przemienieni w kruki.
„Obrzęd chrztu zapowiada początek egzystencji chrześcijańskiej. Można uznać, że siedmiu braci przedstawia tutaj to, co winno zniknąć wraz z nadejściem chrześcijaństwa. W tego rodzaju interpretacji bracia reprezentują świat pogański, przedchrześcijański, w którym siedem planet odsyła do bóstwa nieba. Nowo narodzona dziewczynka byłaby tedy nową religią, która może się rozwinąć tylko wówczas, jeśli nie stają jej na przeszkodzie dawne wierzenia.
Kościół z tym walczył, ale jak widać ta walka nie była do końca wygrana.
W ostatnich latach także w tej dziedzinie pojawia się we mnie mnóstwo pytań i wątpliwości...
Czyli tak naprawdę co? Religia? Filozofia? Styl życia zwany coraz częściej lifestyle’m?