W poniedziałek święto Pesach

Pesach obchodzony jest na pamiątkę wyjścia Żydów z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej. Święto pozwoliło poprzez stulecia zachować tożsamość narodu żydowskiego i wiarę w Jednego Boga. Celebruje się go przez siedem dni w Izraelu i w społeczności Żydów reformowanych oraz przez osiem dni wśród religijnych Żydów w diasporze.

Święto nie jest wyłącznie upamiętnieniem historycznych wydarzeń. „Być może najważniejsze, co daje nam Pesach w tym roku, to szansa i wyzwanie do zrealizowania i zapamiętania faktu, że żyjemy w najlepszych czasach na bycie Żydem i Polakiem, jakie miały miejsce od 2000 lat. Możemy cieszyć się naszymi osobistymi i społecznymi wolnościami, którymi nas pobłogosławiono” – mówi Michael Schudrich, Naczelny Rabin Polski.

Rabin wyjaśnia również, że Pesach jest szansą spojrzenia na miniony rok i podjęcia refleksji nad własnymi zniewoleniami - nad tym, co przeszkadza nam być szczęśliwymi i czynić dobro. Święto uświadamia, że ograniczenia te można przekraczać.

Pesach (hebr. - pominięcie) to najbardziej znana z pośród czterech nazw święta. Powiązana jest ona z fragmentem Księga Wyjścia. Opowiada on o tym, jak nakazano Izraelitom strzec baranka od 10. dnia miesiąca nisan - według chronologii biblijnej pierwszego miesiąca roku - aż do świtu dnia 14., kiedy to baranek miał zostać zabity. Jego krwią należało skropić drzwi w celu odróżnienia domów, w których mieszkali Izraelici od domów egipskich. Następnie baranek miał zostać spożyty podczas wieczornej uczty. O północy tego dnia dziesiąta plaga spadła na Egipcjan siejąc śmierć wśród pierworodnych, jednak oznaczone domy Izraelitów zostały ominięte. Zaraz po tym faraon ogłosił, że Żydzi mogą opuścić Egipt.

Pierwszy wieczór święta jest najbardziej uroczystym momentem życia żydowskiego. W gronie rodziny spożywa się wtedy uroczystą kolację sederową, podczas której czyta się Haggadę - opowieść o wyjściu Żydów z Egiptu. Jest ona uzupełniana o współczesne wydarzenia z historii żydowskiej, aby pokazać, że Bóg objawia się w niej również dziś.

Wieczór sederowy składa się z wielu tradycyjnych rytuałów, odprawianych w ustalonym porządku. Istnieje też wiele zwyczajów ludowych związanych z sederem: np. dzieci próbują ukraść ostatni kawałek macy i wymienić go na prezenty, jeden puchar wina napełnia się dla proroka Eliasza, który jest uroczyście zapraszany do środka, a wino z kielichów jest ulewane dziesięciokrotnie na pamiątkę plag egipskich.

Podczas wieczerzy sederowej należy zjeść macę, gorzkie zioła i natkę pietruszki. Na stole znajdują się także jajko oraz kawałek upieczonego mięsa z kością. Gorzkie zioła upamiętniają gorycz niewoli, a mięso z kością ofiarę z baranka, którego krew pozwoliła oznaczyć drzwi Izraelitów i uchronić ich przed jedną z plag egipskich.

Wieczerza sederowa kończy się wypiciem "kielicha błogosławieństwa" i życzeniami, powtarzanymi od wieków: "Szawua ba be-Jeruszalaim" - "Do zobaczenia następnego roku w Jerozolimie". Życzenie to wyraża pragnienie powrotu narodu żydowskiego do Ziemi Obiecanej i religijno-politycznego centrum swojej historii, czyli Jerozolimy, w której przez tysiąc lat istniała jedyna świątynia Boga Jahwe.

W Pesach nie należy spożywać, a nawet mieć w domu, chamecu, czyli produktów, które powstają z pięciu zakwaszonych rodzajów zbóż: pszenicy, żyta, owsa, jęczmienia i orkiszu. Także mąka z tych pięciu zbóż, jeśli miała kontakt z wodą przez dłużej niż 18 minut, jest uważana za chamec. Zakaz ten sformułowany jest w Torze.