Ziemia Izraela, Jerozolima i Zachodni Mur Świątyni są dla większości Żydów i dla wielu chrześcijan miejscami świętymi.
Czy Ty lub ktoś, kogo znasz, przeżyliście kiedykolwiek jakieś duchowe doświadczenie, przebywając w jednym z tych miejsc?
Midrasz jest kreatywnym rozwinięciem tekstu biblijnego mającego na celu dostrzeżenie głębszych aspektów Pisma Świętego. Midrasz Rabba do 4 Księgi Mojżeszowej, rozdziału 12 mówi: „żadne miejsce w Ziemi Izraela nie jest pozbawione obecności Szechiny[1]”. Rzeczywiście można powiedzieć, że Bóg jest obecny w każdym miejscu, w którym ludzie pozwalają mu wniknąć w swoje serca i umysły. W ten sposób Midrasz Mechilta może powiedzieć: „do każdego miejsca, do którego Izrael był wygnany, Szechina szła wraz z nim”. Rabini nauczali, że kiedy Izrael nie mieszkał już w Ziemi Świętej, Szechina towarzyszyła Izraelowi i mieszkała tam, gdzie mieszkał Izrael. Czy oznacza to, że miejsce jest mniej ważne niż społeczność, osobiste doświadczenie i relacje międzyludzkie?
Talmud Jerozolimski (Moed Katan) zawiera następujące stwierdzenie: „Ludzie są szczęśliwi, kiedy mieszkają we własnym miejscu”. Czy oznacza to dom? Ojczyznę? Bezpieczne miejsce? A może tożsamość, wiarę albo rodzinę?
Kiedy Jakub, uciekając od Ezawa, śni o drabinie łączącej niebiosa z ziemią, mówi: „Jak straszne jest to miejsce… to nic innego … jak brama niebios” (1 Księga Mojżeszowa 28,17). W opowieści o gorejącym krzewie Bóg zwraca się do Mojżesza tymi słowy: „miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą” (2 Księga Mojżeszowa 3,5). Przed bitwą przeciwko Jerychu Jozue spotkał duchowego wojownika, który powiedział mu: „Zdejmij swoje sandały, miejsce, na którym stoisz, jest święte” (Księga Jozuego 5,15). Świątynia w Jerozolimie jest świętym miejscem dla wszystkich Żydów (Księga Ezechiela 42,13), co jednak czyni dane miejsce świętym dla ludzi takich jak Jakub, Mojżesz czy Jozue?
Wielu Żydów posiada swoje miejsce, w którym czuje się w sposób szczególny wywyższonymi w swojej żydowskości lub też nadzwyczaj blisko Boga. Zazwyczaj takie doświadczenia mają miejsce w szczególnym momencie czasowym. Dla Żydów duchowość istnieje bardziej w czasie i w relacji, niż w miejscu. Jednak dla niektórych ludzi miejsce może być święte.
Rabbi Jochanan bar Nappaha powiedział: „módl się w miejscu wyznaczonym na modlitwę”. Czy sanktuarium jest dla ciebie święte? A może natura lub muzyka? Założyciel osiemnastowiecznego ruchu chasydzkiego, Baal Szem Tow, powiedział: „można się modlić wszędzie”. Rabbi Jose ben Halafta powiedział: „nigdy nie nazywałem swojej żony żoną. Zawsze nazywałem ją moim domem/miejscem”. Czy twoja żona lub twoja rodzina może stać się dla ciebie twoim świętym miejscem?
W Talmudzie czytamy: „niech twój dom będzie miejscem spotkania mędrców ” (Awot 1,4). Rabini nauczali, że kiedy ludzie razem studiują Torę, Szechina przebywa pośród nich. Czy kiedykolwiek odczuwałeś duchową radość w miejscu żydowskich studiów?
Kościół z tym walczył, ale jak widać ta walka nie była do końca wygrana.
W ostatnich latach także w tej dziedzinie pojawia się we mnie mnóstwo pytań i wątpliwości...
Czyli tak naprawdę co? Religia? Filozofia? Styl życia zwany coraz częściej lifestyle’m?