Festiwal muzyki cerkiewnej w Hajnówce (Podlaskie), badacz starożytnego chrześcijaństwa, katolicki ksiądz prof. Marek Starowieyski oraz historyk z Cypru Charalampos Chotzakoglou, to tegoroczni laureaci nagrody imienia księcia Konstantego Ostrogskiego.
Za zasługi w rozwoju myśli, kultury i duchowości prawosławia oraz działalność na rzecz jednoczenia chrześcijan, przyznał je po raz 23. miesięcznik "Przegląd Prawosławny".
Kapituła obradowała w sobotę w Białymstoku, gdzie mieści się redakcja pisma. Szefem kapituły jest redaktor naczelny "Przeglądu Prawosławnego" Eugeniusz Czykwin. W jej skład wchodzą członkowie zespołu redakcyjnego pisma oraz jego współpracownicy i przyjaciele. Tradycyjnie, nagrody zostaną wręczone w maju na festiwalu w Hajnówce.
Festiwal w Hajnówce wyróżniono zwłaszcza za "jego powrót do pierwotnej formuły". Festiwal muzyki cerkiewnej w tym mieście odbywa się od trzydziestu lat, jednak dziesięć lat temu doszło do rozłamu wśród organizatorów. Impreza pod nazwą Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej "Hajnówka" została przeniesiona do Białegostoku, a w Hajnówce - z błogosławieństwem zwierzchnika Cerkwi w Polsce metropolity Sawy - kontynuowana jest impreza pod nazwą Międzynarodowy Festiwal "Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej".
"Mimo dokonanego dziesięć lat temu rozłamu pozostał tym, czym był na początku - związaną z Cerkwią instytucją promocji cerkiewnego śpiewu i prawosławnej kultury. Festiwal sławi Boga, rozsławia Cerkiew w Polsce i Ziemię Hajnowską" - podkreślono w komunikacie kapituły nagrody.
Na ręce dyrektora imprezy księdza Michała Niegierewicza kapituła przekazała też podziękowanie za "powrót do korzeni, do podkreślenia roli chórów parafialnych, które oddają liturgiczną istotę cerkiewnej muzyki".
Ks. prof. Marek Starowieyski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego jest znawcą chrześcijaństwa antycznego i tłumaczem z języków starożytnych. Jak podkreślono w komunikacie, to także "popularyzator nauki o fundamentach naszej wiary", który "wiele zrobił, by wiedza o nauczaniu Ojców Kościoła, o tym jak kształtowały się zasady naszej wiary, dotarła do jak najszerszych kręgów ludzi".
Dr Charalampos Chotzakoglou jest Cypryjczykiem, potomkiem Greków z Azji Mniejszej, archeologiem, historykiem sztuki (ze specjalnością bizantyńską), absolwentem uczelni w Grecji i Niemczech, związanym naukowo z wieloma ośrodkami uniwersyteckimi. Jest także dyrektorem muzeum sztuki ludowej w Nikozji. "Przede wszystkim jednak człowiekiem dokumentującym los greckich zabytków, głównie sakralnych, w północnej, zajętej przez Turków, części wyspy" - podkreśliła kapituła. Pisze na ten temat książki i artykuły, tworzy elektroniczną bazę danych, bierze udział i zabiera głos w konferencjach, organizuje wystawy.
Patron nagrody, książę Konstanty Ostrogski (1526-1608) żył w Wielkim Księstwie Litewskim. Zasłynął z umacniania pozycji Cerkwi w państwie, w trudnych dla niej czasach Unii Brzeskiej. Przy jego osobie skupiali się najwybitniejsi protektorzy prawosławia. Budował i wyposażał cerkwie, fundował i opiekował się monasterami (w sumie ponad sześćset świątyń).
W siedzibie rodu - Ostrogu - stworzył najważniejsze na ruskich ziemiach Rzeczypospolitej prawosławne centrum oświatowo-kulturalne. Trzonem tego centrum stała się Akademia Ostrogska i drukarnia. Był także zwolennikiem zbliżenia z Kościołem katolickim.
Kościół z tym walczył, ale jak widać ta walka nie była do końca wygrana.
W ostatnich latach także w tej dziedzinie pojawia się we mnie mnóstwo pytań i wątpliwości...