Sejmowa komisja: Ograniczyć becikowe

W środę posłowie rozpatrywali kilka projektów dotyczących świadczeń rodzinnych, z których poparli jedynie rządową propozycję wprowadzenia kryterium dochodowego uprawniającego do pobierania becikowego. Projekt został skierowany do specjalnie powołanej podkomisji.

W myśl projektu od 2013 r. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, czyli becikowe, przysługiwać będzie jedynie rodzinom o miesięcznych dochodach nieprzekraczających 1922 zł na osobę.

Jest to realizacja postulatu zawartego w expose premiera, który zapowiadał, że becikowe przysługiwać będzie rodzinom o rocznych dochodach poniżej 85 tys. Jednak Rządowe Centrum Legislacji zwróciło uwagę, że takie rozwiązanie może być sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości oraz sprawiedliwości społecznej, byłyby bowiem najbardziej korzystne dla rodzin wychowujących jedno dziecko. Gdyby kryterium dochodowe zostało ustalone "na rodzinę", a nie - jak to ma miejsce w przypadku ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego - "w przeliczeniu na osobę", rodzina wielodzietna, w której dwoje pracujących małżonków razem osiąga dochód nieznacznie przekraczający wskazany w projekcie próg, nie dostałaby becikowego, mimo że jej dochód "na osobę" mógł być znacznie niższy niż w rodzinie wychowującej jedno dziecko, spełniającej kryterium.

Dlatego też projekt zakłada, że becikowe będzie przysługiwać rodzinom, których dochód nie przekracza 1922 zł netto na osobę. Kwota ta jest odzwierciedleniem progu podatkowego 85 tys. w przypadku rodziny trzyosobowej (takie rodziny stanowią ok. 50 proc. wszystkich rodzin ubiegających się o to świadczenie).

Oznacza to, że rodzice ubiegający się o becikowe będą musieli złożyć oświadczenia lub zaświadczenia dokumentujące ich dochody.

Obecnie becikowe (1 tys. zł) wypłaca się na każde dziecko, niezależnie od dochodu na osobę w rodzinie.

Wysokość kryterium dochodowego, uprawniającego do otrzymania becikowego, będzie weryfikowana co trzy lata (z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin). Oznacza to, że najbliższa weryfikacja nastąpi w 2015 r.

Wiceminister pracy i polityki społecznej Jacek Męcina poinformował, że zaoszczędzone w ten sposób pieniądze zostaną przeznaczone na podwyższenie progów dochodowych oraz świadczeń rodzinnych.

Odrzucono m.in. poselski projekt SLD, także dotyczący becikowego, przewidujący podwyższenie go do 1,5 tys. zł oraz wprowadzenie kryterium dochodowego równego czterokrotności kwot uprawniających do zasiłku rodzinnego.

Komisja nie poparła także projektów PiS - jeden z nich przewidywał wprowadzenie nowego świadczenia rodzinnego - rocznego dodatku z tytułu wychowania dziecka, w wysokości 600 zł, przysługującego rodzinom, których dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza 1008 zł.

Drugi projekt zakładał, że kryterium dochodowe uprawniające do zasiłku rodzinnego zostanie zamienione na procentowo określoną wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie kryterium określone jest kwotowo i wynosi 504 zł). Autorzy projektu proponowali, aby było to 50 proc. i 60 proc. w przypadku rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym. Wysokość kryterium w 2012 r. wyniosłoby 750 zł i 900 zł.

Rząd nie poparł żadnego z poselskich projektów. Męcina ocenił projekt dotyczący kryterium dochodowego jako zbyt kosztowny dla budżetu, podkreślając, że wysokość kryteriów oraz samych zasiłków trzeba podwyższać w ramach realnych możliwości.

Przypomniał, że rząd planuje od 1 listopada podnieść kryteria dochodowe i zasiłki. Zasiłek rodzinny ma wynosić 77 zł na dziecko do 5 lat (obecnie wynosi 68 zł), 106 zł na dziecko w wieku 6-18 lat (obecnie 91 zł) i 115 zł na dziecko w wieku 19-24 lata (obecnie 98 zł). Kryteria dochodowe uprawniające do świadczeń rodzinnych mają docelowo wynieść 574 zł na osobę i 664 zł na osobę dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym (obecnie 504 zł i 583 zł). Dochodzenie do tego poziomu następowałoby w dwóch etapach: od 1 listopada br. - odpowiednio 539 zł i 623 zł, a od 1 listopada 2014 r. 574 zł i 664 zł.

Kryteria dochodowe uprawniające do świadczeń rodzinnych nie były weryfikowane od 1 maja 2004 r. (od dnia wejścia w życie ustawy o świadczeniach rodzinnych). "Zamrożenie" tych kryteriów spowodowało spadek liczby dzieci, na które wypłacano zasiłek rodzinny: z ponad 5,5 mln (w 2004 r.) do ponad 2,7 mln (w 2011 r.), czyli o ok. 50 proc.