Zjazd Światowego Związku Żydów Częstochowian

Zygmunt Rolat przyjechał do Częstochowy z rodziną - dziećmi i wnukami. Na zorganizowanej w Urzędzie Miasta konferencji prasowej inaugurującej zjazd zapewnił, że zawsze czuł się częstochowianinem. "Tutaj jest moja mała ojczyzna, być honorowym obywatelem Częstochowy to doprawdy największy zaszczyt w moim życiu" - powiedział.

"Przyjmuję ten zaszczyt, przyjmuję to obywatelstwo honorowe w imieniu mojej rodziny i tych wszystkich częstochowian i potomków tych częstochowian, których niestety nie ma tutaj" - powiedział Rolat.

Prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk wyjaśnił, że nadanie Rolatowi honorowego obywatela Częstochowy jest podziękowaniem za to, że jest on od lat "ambasadorem Częstochowy nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale właściwie w każdym miejscu na świecie", a także uhonorowaniem poświęcenia Rolata oraz jego zaangażowania w promowanie miasta.

Rolat poinformował, że podczas rozpoczynającego się we wtorek 4. Zjazdu Światowego Związku Żydów Częstochowian i Ich Potomków zainauguruje działalność fundacja na rzecz ochrony i restytucji cmentarza żydowskiego w Częstochowie. "Jest naszym obowiązkiem, by doprowadzić ten cmentarz do takiego stanu, że ludzie będą przyjeżdżali z całej Polski i z całego świata, bo to jest bardzo stary, piękny, zabytkowy cmentarz, tam są stare pomniki z początku 19. wieku, a nawet możliwe, że z końca 18. wieku" - mówił.

W trwającym od wtorku do piątku Zjeździe bierze udział ok. 200 osób z USA, a także m.in. z Francji, Wielkiej Brytanii, Belgii, Szwecji, Danii, Austrii. Będą także grupy z Izraela i Australii. W programie znalazły się m.in. premiera symfonicznego poematu "Genesis" Barucha Berlinera, konferencja pt. "Tożsamość kontra stereotypy: Polacy i Żydzi". "W środę będę prowadzić grupy śladami żydowskiej Częstochowy, tam, gdzie mieszkaliśmy, gdzie chodziliśmy do szkoły, bawiliśmy się. Złożymy kwiaty przy pomniku Umschlagplatzu, to jest miejsce, skąd 40 tys. Żydów było wysłanych do Treblinki, między nimi mój ojciec" - powiedział Rolat.

W planach jest także specjalny posiłek z potrawami koszernymi w szałasie zaaranżowanym na terenie Zespołu Szkół Plastycznych im. Jacka Malczewskiego. "Zjazd przypada w okresie święta Sukkot, jednego z najważniejszych świąt żydowskich w roku. W tym czasie jest w tradycji żydowskiej budowanie szałasów. W nich religijni Żydzi przebywają i jedzą. Nasza szkoła przygotowała taki szałas" - powiedziała dyrektorka Zespołu Szkół Plastycznych Anna Maciejowska.

Przez szkołę jest także realizowany projekt "8 Bram Jerozolimy" upamiętniający m.in. miejsca i mieszkających w Częstochowie Żydów. Obejmuje on najważniejsze punkty związane z ich historią w mieście. Na tej liście znajdują się m.in. cmentarz żydowski, ulica Ptasia - miejsce gdzie zaczęła być budowana dzielnica żydowska, ulica Kawia - miejsce straceń, synagoga nowa - na ruinach której wybudowano Filharmonię Częstochowską, oraz miejsce, w którym znajdowała się stara synagoga.

Urodzony w 1930 r., mieszkający obecnie w Nowym Jorku Zygmunt Rolat jako dziecko przebywał w częstochowskim getcie, a po jego likwidacji - w miejscowym obozie pracy Hasag Pelcery. Z rąk hitlerowców zginęli w czasie okupacji m.in. jego matka i starszy brat.

Po wojnie Rolat wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie skończył studia prawnicze i założył firmę transportową, a potem spedycyjną. Jak napisano w uzasadnieniu przyjętej jednogłośnie uchwały o przyznaniu Rolatowi honorowego obywatelstwa Częstochowy, jest on "wyjątkowym przykładem patrioty swojej małej ojczyzny".

Biznesmen podczas każdego swojego pobytu w kraju odwiedza Częstochowę. Po raz pierwszy od chwili wyemigrowania przyjechał do Polski w latach 60. XX wieku. Jedną z jego pasji jest działalność na rzecz integracji emigracyjnego środowiska pochodzących z Częstochowy Żydów. W 2006 r. założył Światowy Związek Żydów Częstochowian i ich Potomków z siedzibą w Nowym Jorku. W Częstochowie zorganizował cztery (łącznie z rozpoczynającym się we wtorek) spotkania członków związku.

Inspirował i sfinansował przygotowanie wystawy i albumu o przedwojennym współistnieniu w mieście Żydów i katolików. Wspierał i promował badania dotyczące dziejów Częstochowy, umożliwił wydanie książek i albumów o historii miasta i częstochowianach wyznania mojżeszowego, objął mecenatem szereg częstochowskich artystów, niektórych z nich promując w Nowym Jorku. Finansowo wsparł jedną z działających w mieście instytucji kultury - Zachętę-Konduktorownię.

Pośrednictwo Rolata ułatwiło także Częstochowie nawiązanie umowy partnerskiej z izraelskim Nazaretem oraz organizację spotkań zbliżających młodzież żydowską i polską z Częstochowy. Z jego inspiracji pomocą objęte zostały miejsca upamiętniające wspólnotę częstochowskich Żydów - cmentarz przy ul. Złotej, groby pomordowanych przy ul. Kawiej. Był m.in. głównym fundatorem odsłoniętego w październiku 2009 r. na dawnym częstochowskim Umschlagplatzu pomnika upamiętniającego 40 tys. Żydów z Częstochowy i okolic, wywiezionych do obozu zagłady w Treblince. W Częstochowie wystąpił wtedy wirtuoz skrzypiec Joshua Bell, grający na stradivariusie niegdyś należącym do pochodzącego z Częstochowy skrzypka Bronisława Hubermana.

Rolat pełni wiele funkcji, jest m.in. przewodniczącym amerykańskiego komitetu wspierania budowy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. W uznaniu zaangażowania w to przedsięwzięcie prezydent Lech Kaczyński nadał Rolatowi Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP - wręczony w 65. rocznicę powstania w warszawskim getcie.

Uroczystość wręczenia Rolatowi przyznanego w styczniu przez radnych miasta tytułu honorowego obywatela Częstochowy odbędzie się w środę podczas uroczystości nadania Filharmonii Częstochowskiej imienia Bronisława Hubermana.