Lodzer miszmasz

Ekspozycję przygotowano z okazji 210. rocznicy istnienia Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi. Obecnie zrzesza ona ok. 300 osób, ale - jak podkreśliła w rozmowie z PAP dyrektor centrum Joanna Podolska - jest ona strażnikiem dziedzictwa swoich przodków, a Żydzi w każdej dziedzinie życia - społecznego, gospodarczego, czy kulturalnego Łodzi wnieśli istotny wkład w rozwój miasta.

Wystawa składa się z kilku tematycznych części. W nowoczesnej formie na fotosach i elementach graficznych opowiada m.in. o losach łódzkich Żydów, ich wkładzie w architekturę miasta oraz jego uprzemysłowienie, religii, artystach i sztuce, czasach II wojny światowej ukazanej poprzez historię łódzkiego getta, Łodzi współczesnej.

"Prezentujemy bogactwo kultury żydowską w całej jej różnorodności kulturowej i religijnej, stąd w tytule ekspozycji znalazło się słowo miszmasz. Zwiedzający wystawę w atrakcyjnej formie będą mogli poznać znanych i mniej znanych artystów - pisarzy, kompozytorów, malarzy, a także przemysłowców, ich religię, alfabet, czy żydowskie święta" - zaznaczyła Podolska, która jest również autorką scenariusza ekspozycji.

Dodała, że żydowską kulturę najlepiej przybliża twórczość artystów związanych z Łodzią. To m.in. grafik i ilustrator Artur Szyk, autor cyklu pocztówek prezentujących żydowskie święta oraz malarze Jakiel Adler i Samuel Hirszenberg, których reprodukcje znalazły się na wystawie. Z kolei Łódź literacką odkrywają pisarze, tacy jak Julian Tuwim i Icchak Kacenelson, a muzyczną - Artur Rubinstein i Aleksander Tansman.

Ważną część ekspozycji poświęcono przedsiębiorcom, którzy w XIX w. mieli istotny wkład w przemysłowy rozkwit miasta. Do najbardziej znanych żydowskich fabrykantów należy Izrael Kalmanowicz Poznański, spośród filantropów przybliżono losy Hermana Konstadta, a wśród bankierów oraz kupców - Maksymiliana Goldfedera i Samuela Saltzmana.

Zwiedzający będą mogli również obejrzeć oryginalną mezuzę oraz dowiedzieć się, czym różnią się języki jidysz i hebrajski. Na specjalnej tablicy będą mogli nauczyć się pisać litery żydowskiego alfabetu.

Wernisaż zaplanowano na środę. Z tej okazji wykład zatytułowany "Łódź żydowska dziś" wygłosi rabin Symcha Keller. Przygotowano także koncert pieśni żydowskich w wykonaniu Studia Piosenki Domu Literatury. To pierwsze z szeregu wydarzeń towarzyszących ekspozycji. Organizatorzy zapowiedzieli m.in. spotkania, wykłady, spacery oraz lekcje dla szkół.

Wystawę w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi będzie można oglądać co najmniej przez rok, siedem dni w tygodniu.