Biblijny horyzont dialogu (fragment)

Ponadto zagadnienie to ma charakter kompleksowy z dwóch ważnych powodów. Po pierwsze, naukowe i pastoralne podejście do Tekstu w jego kanonicznej całości (Stary i Nowy Testament) jest podejściem współczesnym. Zgodnie z koncepcją, rozpowszechnioną w ostatnich wiekach, jedynie kilkanaście stron Starego Testamentu było znane i nauczane ku umocnieniu w wierze. Refleksja teologiczna oraz naucza¬nie były inspirowane głównie przez Nowy Testament.

Po drugie, dzięki impulsowi niezaprzeczalnych potrzeb istniejących w kulturowym kontekście świata, jawiącego się jako „globalna wioska", rozwinęła się teologia religii. Jest to powodem, dla którego w swych początkach teologia religii nie uwzględniała odniesienia do słowa Bożego. W rzeczywistości powszechne było przekonanie, iż w teologicznej refleksji nad religiami Biblia stanowiła bardziej negatywną niż pozytywną treść (por. np. stałe potępienie idolatrii). Sam Karl Rahner, który w mojej opinii miał pozytywny wkład w katolicką teologię religii, sugeruje -jako biblijne wsparcie swojej tezy - uniwersalną wolę zbawczą Boga zgodnie z dobrze znanymi tekstami Nowego Testamentu: l Tm 2,4a i Dz 17 (mowa na Areopagu), by ostatecznie przypomnieć, że: „pobożny poganin, ukochany przez Boga, zawsze był szczególnym tematem Starego Testamentu".

Niemniej jednak dziewiętnastowieczne i dwudziestowieczne rozprawy biblijne przygotowały podłoże dla ruchu biblijnego, który znacząco wpłynął na Sobór Watykański II. Co więcej, od lat siedemdziesiątych XX wieku studia nad Biblią zostały wzbogacone dzięki zastosowaniu nowych metod. Szczególne znaczenie miała metoda kanoniczna', która stosowana w praktyce - biorąc pod uwagę elementy metody krytyczno-historycznej - otwiera drogę ku naukowemu zbliżeniu do Biblii, oferując nowe horyzonty pastoralnej i teologicznej refleksji Kościoła, łącznie z teologią religii.(...)

III. BIBLIJNE PERSPEKTYWY DLA DIALOGU MIĘDZYRELIGIJNEGO

1. Biblijny horyzont teologii religii
Na tym etapie możliwe jest zebranie w syntetyczny sposób głównych wniosków, które wynikaj ą z przedstawionych powyżej refleksji. Przede wszystkim badania nad Starym Testamentem pozwalaj ą potwierdzić, iż Boży plan znajdzie pełnię realizacji w nowym, odkupionym świecie, który stanowi cel wszystkich ludzi. To stwierdzenie zakłada, że wszyscy ludzie objęci są zbawczym planem Boga i są prowadzeni przez Jego mądrość. Zbawienna zaś moc mądrości Bożej działa w dziejach ludzkości dzięki religiom.

Ponadto odniesienie do Nowego Testamentu pozwala nam wskazać, że Boży plan znajduje swą pełnię w zmartwychwstaniu Jezusa. W tej głównej i fundamentalnej perspektywie jawią się liczne konsekwencje, zarówno dla Kościoła, jak i dla ludzkości.

Konsekwencje dla Kościoła:
1. Kościół jest wspólnotą tych, którzy w określonym czasie w historii uczestniczą w zmartwychwstaniu Chrystusa w świetle objawienia (apokalypsis), to znaczy w świetle tego doświadczenia Boga, które należy do świata odkupionego.
2. Kościół świadomy własnej tożsamości pojmuje uniwersalny charakter swej misji. Wszyscy ludzie maj ą prawo przyłączyć się do Kościoła dzięki wierze w zmartwychwstałego Pana.
3. Mimo iż Kościół doświadcza swej tożsamości w kontekście uczestniczenia w zmartwychwstaniu Kyrios, to jednak naturę żywego Kościoła charakteryzuje jego pielgrzymowanie w kierunku królestwa.
Taka perspektywa pozwala nam lepiej pojmować tajemnicę Kościoła jako ludzi odkupionych, a równocześnie potwierdza, że wszyscy ludzie - w historycznym kontekście ich społecznych i religijnych struktur - objęci są łaską Bożą (por. Rdz 1,28) oraz obietnicą Zbawienia (por. Rdz 9,8-11), innymi słowy - są objęci zmartwychwstaniem Pana.

Konsekwencje dla ludzi
1. W rzeczywistości zmartwychwstanie Chrystusa obejmuje każdego człowieka, który w pewnym sensie uczestniczy w nim przez ożywiającą moc Ducha. W celu pełnego zrozumienia tej tezy należy wyjaśnić dwie kwestie.
Po pierwsze, zaprezentowana wyżej perspektywa nie zagraża specyfice tożsamości chrześcijańskiej, ponieważ Kościół jest wspólnotą, w której uczestniczenie w rezurekcji Chrystusa umożliwia
"apokaliptyczne" objawienie Ojca i Syna przez Ducha Świętego (Mt 11,25-27; l Kor 2,9-l0a). Po drugie, stwierdzenie, że wszyscy ludzie są w pewnym sensie objęci zmartwychwstaniem Chrystusa, daje możliwość przezwyciężenia wątpliwości stawianych przez współczesną teologię religii. Jej zwolennicy uważają, że niemożliwe jest włączenie wiecznego przeznaczenia całej ludzkości w dzieło Jezusa, który żył w określonym czasie i przestrzeni. Bez wątpienia, zgodnie z przesłaniem Nowego Testamentu,
uniwersalność zbawczego charakteru życia i śmierci Jezusa wynika z faktu Jego zmartwychwstania spośród umarłych, dokonanego mocą Boga. Zmartwychwstanie Chrystusa oznacza w Nowym Testamencie spełnienie ostatecznego wydarzenia zbawczego, przepowiadanego w świętych księgach i urzeczywistnionego w uwielbieniu Jezusa. W związku z tym nowotestamentowe stwierdzenie, że wszyscy ludzie objęci są zmartwychwstaniem Jezusa, nie łączy formalnie przeznaczenia całej ludzkości z konkretnym wydarzeniem naszych czasów. Przeciwnie, losy wszystkich ludzi wiąże z Bożym dziełem zbawienia, które w istocie nie jest z tego świata, lecz należy do transcendentnego świata "nowego
stworzenia".
2. Religie są w tym świecie wyrazem planu Bożego, który zgodnie z wiarą Kościoła dokonał się w zmartwychwstałym Chrystusie, a swój ą pełnię wobec wszystkich osiągnie w chwale królestwa Bożego. Niemożliwe jest przyjęcie takiego sposobu myślenia, które odrzuca zbawcze działanie zmartwychwstania Chrystusa wobec innych religii, natomiast przyjmuje je wobec indywidualnego człowieka. Taka koncepcja nie bierze pod uwagę społecznego wymiaru natury ludzkiej. To właśnie ten wymiar znajduje odzwierciedlenie w biblijnej teologii przymierza, w której lud Boży jest partnerem swego Pana.