Rezerwat przyrody Afryki Zachodniej staje się centrum terroryzmu

W-Arly-Pendjari (WAP) rozciąga się na granicach Beninu, Burkina Faso i Nigru. To jeden z najbardziej zróżnicowanych ekosystemów w pasie sawanny Afryki Zachodniej. Wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, zamieszkany jest przez zagrożone gatunki, jak gepard, żyrafa, dziki pies, słoń, lew, lampart.

Jednocześnie rejon stał się centrum zorganizowanej przestępczości, handlu bronią, narkotykami i ludźmi. Najpowszechniejszy, jak wykazują badania przeprowadzone przez Legon Centre for International Affairs and Diplomacy na Uniwersytecie Ghany, jest przemyt broni. Sprzyja terroryzmowi, kłusownictwu oraz przemocy na tle religijnym.

Handel bronią jest powiązany z konfliktami w Sahelu. Spośród grup ekstremistycznych odpowiedzialnych za proceder w regionie dominują Jama’at Nusrat al-Islam wal-Muslimin, Państwo Islamskie Wielkiej Sahary, Ansaroul Islam, Al-Kaida w Islamskim Maghrebie i Państwo Islamskie w prowincji Sahelu.

Broń trafia na teren W-Arly-Pendjari różnymi kanałami, przy czym większość jest przekierowywana z magazynów rządowych i słabo strzeżonych zapasów.

Benin jest zarówno krajem docelowym, jak i tranzytowym, podczas gdy Niger służy jako strefa tranzytowa dla broni z Libii w drodze do Mali.

W 2014 r. Komisja Basenu Jeziora Czad i Unia Afrykańska reaktywowały Wielonarodową Wspólną Siłę Zadaniową (MNJTF) składającą się z Beninu, Kamerunu, Czadu, Nigru i Nigerii w celu zajęcia się przestępstwami transgranicznymi.

Niger wycofał się z MNJTF po zamachu stanu w kraju w lipcu 2023 r., co według analityków doprowadziło do przepływu większej ilości broni przez WAP do Sahelu.

W lutym 2017 r. Francja, Burkina Faso, Czad, Mali, Mauretania i Niger uruchomiły Siły G5 Sahel przy wsparciu ECOWAS, mające na celu zwalczanie handlu bronią w Sahelu.

W 2017 r. Benin, Burkina Faso, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana i Togo podjęły inicjatywę Accra, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się terroryzmu z Sahelu do krajów nadmorskich w regionie.

W 2019 r. Mali i Niger zostały przyjęte jako obserwatorzy. Kraje członkowskie prowadzą wspólne operacje wojskowe i szkolenia oraz wymieniają się informacjami wywiadowczymi.

W marcu 2024 r. delegacja Inicjatywy Accra odwiedziła Maiduguri w północnej Nigerii, aby zbadać program pojednania po konflikcie, który oferuje amnestię poddającym się bojownikom Boko Haram. Jednak istnieją obawy co do jego przydatności wobec faktu istniejącego w rejonie handlu bronią.

Nie ma wątpliwości, że wzmocnienie współpracy regionalnej, dzielenie się informacjami wywiadowczymi, patrole graniczne i ukierunkowane misje poszukiwawcze zmniejszyłyby przepływ nielegalnej broni w WAP. Jednak reakcje na kwestie bezpieczeństwa powinny stanowić część szerszej interwencji ukierunkowanej problem przepływy nielegalnej broni - zwracają uwagę analitycy.