Sny i wizje w dziejach ludzkości

Mówi się, że zwykli ludzie mogą otrzymywać przepowiednie tylko we śnie, natomiast mistycy mają widzenia na jawie lub w stanie półsnu. Niektóre sny, o wyjątkowym znaczeniu, uważa się za szczególny dar od Boga, ponieważ dzięki nim zwykły śmiertelnik może poznać świat pozamaterialny. Trudno jest odróżnić sny prawdziwe od fałszywych i dlatego w islamie uznaje się konieczność interpretacji marzeń sennych. Często jest to proces bardzo złożony, przy czym sny mężczyzn uznaje się tam za ważniejsze niż sny kobiet, a wśród kobiet – sny mężatek, które uważa się za cnotliwe i godne szacunku.

Również w kulturach prymitywnych sen oraz jego interpretacja zajmują poczesne miejsce w tworzeniu kultury plemiennej oraz religijnej. Aborygeni wierzą, że sen jest symbolem dawnej bohaterskiej epoki, a także sposobem uzyskania do niej wstępu. Dla nich życie i śmierć są fazami cyklu, który zaczyna się i kończy we śnie. Ciągłość cyklu jest utrzymywana przez totemy, uświęcone miejsca przodków oraz rytuały łączące plemię z przodkami. W snach znikają także ograniczenia czasu i przestrzeni, a ich treść ujawnia zdarzenia z przeszłości i przyszłości za pośrednictwem mitycznych i praktycznych informacji przekazanych przez zmarłych, a także ludzi z odległych miejsc.

W kulturach plemiennych w Azji, Ameryce Południowej i Północnej również spotykamy się z podobnymi wierzeniami. Wszędzie tam marzenia senne są odbiciem niemały wpływ mają mity i dziedzictwo kulturowe. Sny stanowią łącznik między codziennością a światem duchów, dając człowiekowi szersze spojrzenie na rzeczywistość w wymiarze kosmicznym.

Kontynent afrykański charakteryzuje wielkie bogactwo wierzeń cywilizacji prymitywnych. Często spotykaną tam metodą wróżenia są marzenia senne. Stanowią one także jeden z elementów złożonej struktury magii, czarów i technik uzdrawiania (starsi klanu i osoby obdarzone magiczną mocą interpretują sny, a także sami mają sny prorocze). Są ponadto podstawowym środkiem komunikacji z przodkami; poprzez sny przodkowie wyrażają swoją aprobatę lub potępienie określonych działań potomków, zarówno w przeszłości, jak i w teraźniejszości i przyszłości.   Sny są także metodą diagnostyczną stosowaną w lecznictwie, zwłaszcza w wypadkach zaburzeń na podłożu psychicznym. Zatem zarówno starożytność, jak i wiedza nowoczesna przywiązują wielką wagę do snów, i to z różnorodnych powodów.

Starożytność widziała w snach środek nawiązania łączności ze światem nadprzyrodzonym, wiedza współczesna widzi w nich uzewnętrznienie głębi osobowości. Problematyką tą zajmują się psychoanaliza i psychologia.

***

Powyższy tekst jest fragmentem książki "Sennik biblijny czyli objawienie Boga w snach". Autor: Jacek Jurczyński SDB. Wydawnictwo M.