Rok religijny w hinduizmie

W modlitwach znajdują wyraz podziękowania za to, czego się doznało, pamięć o innych ludziach i prośby na przyszłość. Charakterystyczny tekst modlitwy brzmi: "O Panie, prowadź mnie z ciemności ku światłu, ze śmierci ku nieśmiertelności! Niechaj zaiste panuje tam pokój, pokój, pokój!"
Oprócz modlitwy i śpiewu, częścią składową domowej pudży mogą być klęczenie i przekazane tradycją inne gesty modlitewne. Zwracaniu się do bóstwa, np. do Siwy, postawie modlitewnej wyrażającej np. słowa: "Daj mi!", treści modlitwy, np. łaska i miłość, odpowiadają stosowne gesty, z których można komponować modlitwy.
Adresatami obrzędów religijnych i modlitw mogą być - nawet wówczas, gdy ostatecznie ma się na myśli brahmana - wszystkie bóstwa, a także guru, czyli nauczyciel religijny. Dotyczy to zarówno pudży domowej, jak i świątynnej.

W pudży świątynnej nie dzieje się zasadniczo nic więcej niż podczas pudży domowej, jednak istnieją między nimi co najmniej dwie istotne różnice. Po pierwsze, świątynie mają większe możliwości: posiadają co najmniej jeden ołtarz główny i dwa boczne, często jeszcze inne miejsca przeznaczone do sprawowania obrzędów. Po drugie, nabożeństwo w świątyni odprawia kapłan. Kapłani z reguły pochodzą ze stanu bramińskiego i wykonują czynności kultowe w zastępstwie świeckich wyznawców.
Opisane tu ceremonie pudży domowej i pudży świątynnej znajdują odpowiednie zastosowanie podczas rozmaitych, niezliczonych świąt hinduskich. W odniesieniu do kilku z nich należałoby jednak wskazać, jakim zmianom ulegają te podstawowe formy nabożeństwa.

Holi (phagua): święto podczas pełni księżyca w marcu
Z każdym świętem wiąże się co najmniej jedna historia zaczerpnięta z mitów o bogach lub z eposów, która objaśnia motyw i cel uroczystości. W związku ze świętem Holi przytacza się historię księcia Prahiady, którego życiu zagroził samolubny ojciec. Demonicznej siostrze Prahiady, Holi, nie mógł zaszkodzić ogień. Ufając temu, wzięła Prahiadę z sobą na stos. Prahiada jednak nie spłonął, gdyż wierzył, że uratują go bogowie. W końcu pobożnego Prahiadę uratował bóg Wisznu. Morał tej historii, a mianowicie że dobro zwycięża zło, częsty zresztą w indyjskich opowieściach, zawiera przesłanie, którekażdy może odnieść w jakimś sensie do własnego życia. Według klasycznej wersji opowieść ta mówi o pobożnym chłopcu imieniem Prahiada, którego ojciec Hiranjakaśipu, dumny król demonów, na próbę usiłuje odwieść od wiary w boga Wisznu. Żaden sposób zabicia chłopca nie skutkuje, toteż ojciec jest zmuszony odesłać go do jego nauczyciela; pod jego kierownictwem chłopiec tak gorliwie oddaje cześć Wisznu, że w końcu osiąga wyzwolenie.

Podczas święta Holi składa się podziękowanie Wisznu za dobry uczynek, ocalenie pobożnego Prahiady. W przededniu święta rozpala się wielkie ognisko, zwane holika. Rozpoczyna się nowy rok, wszystko zło ulega spaleniu. Ludzie obiegają siedmiokrotnie ognisko, wrzucają ziarna ryżu, grudki ziemi i kamienie w ogień na znak woli unicestwienia wszystkich złych myśli i uczuć.
Znak w kształcie kropki na czole uczestniczek i uczestników ceremonii, uczyniony popiołem z ogniska, symbolizuje ich wewnętrzne oczyszczenie. Teraz mogą również oni wybaczyć sobie nawzajem wszystkie przewiny. Święto kończy się radosnymi pieśniami i tańcami.
Holi (phagua), świętowane czternastego dnia jasnej połowy (śiukla) miesiąca phalguna, obchodzą także liczne wspólnoty hinduskie osiadłe w Europie, np. w Holandii.

Raksza - bandhan
Święto amuletów (raksza-bandhana oznacza opaskę lub sznurek zawiązywane na przegubie ręki i mające chronić od zła) obchodzi się przy pełni księżyca miesiąca śrawana. Siostry ofiarują swym braciom utkane z bawełny lub jedwabnych nici opaski na znak, że pragną braterskiej opieki. Gdy w rodzinie nie ma brata, opaskami obdarowuje się innych mężczyzn, należących do rodu. Innym zwyczajem jest umieszczenie przez siostrę na czole brata kropki z czerwonego pudru na znak osiągnięcia przez niego powodzenia i przewagi.

Diwali
Diwali jest zapewne najbardziej rozpowszechnionym świętem hinduskim. Obchodzi się je w ciemnej połowie miesiąca aświna. Nazwa tego święta, zapisywanego w rozmaity sposób, znaczy "świecić" (sanskr. di-pavali - "rząd/szereg świateł/lampek"). Najważniejszym symbolem święta są lampki oliwne z wypalanej gliny, zwane oliwa. Innym symbolem jest tzw. rangoli, tj. wzór geometryczny wykonany z ryżu, barwnego proszku i piasku w kształcie kwiatów, gałązek roślinnych i promieni.
Także w tym przypadku chodzi o święto, którego historia mówi o zwycięstwie nad złem oraz w którym wierni, wyznawcy bogini pomyślności Lakszmi, proszą o powodzenie w życiu. Najważniejsza z wielu różnych tradycji tego święta wywodzi się z Ramajany, eposu o boskim królu Ramie. Żył on ongiś na wygnaniu z piękną Sita. W czasie jego nieobecności władca demonów, Rawana, uprowadził Sitę. Po wielu przygodach i przy pomocy boga małp, Hanumana, udało się w końcu oswobodzić Sitę.
W myśl tej historii święto światła, Diwali, jest świętem nowego początku. Jest ono - tak jak święto poprzednio wspomniane - obchodzone także przez wspólnoty hinduskie w Europie