Alfabet religii: Nietoperz

W starotestamentalnej księdze Barucha czytamy, że nietoperze zlatywały się i przesiadywały na posągach bóstw babilońskich. „Oblicze mają czarne od dymu unoszącego się ze świątyni. Na ciała i głowy ich zlatują nietoperze, jaskółki i inne ptaki, i koty po nich łażą. Stąd poznajecie, że nie są bogami, dlatego się ich nie bójcie” – pocieszał Izraelitów natchniony autor.

W wielu innych kulturach i religiach nietoperze postrzegane są właśnie w taki, negatywny sposób. To zwierzęta nocy, ciemności, fałszywych bożków, czy sił demonicznych i nieczystych.

Tak było np. w starożytnej Grecji. Dla Greków to nie tyle zwierzę, co istota demoniczna, pozostająca w stałym kontakcie z Hadesem. W jednej z mitycznych opowieści o bogu Dionizosie czytamy nawet, iż, za odmowę udziału w święcie na jego cześć, przemienił on w nietoperze trzy córki króla Minyasa. Zwały się one Leukippe, Arsippe i Alkatoe, i były niezwykle utalentowanymi hafciarkami. Miast brać udział w Dionizjach, wolały jednak pozostać w pałacowej komnacie i tworzyć kolejne, zachwycające wzory i tkaniny. Rozwścieczony Dionizos zemścił się okrutnie…

Także w Japonii nietoperze symbolizują nieszczęście. Za to w Chinach… przynoszą szczęście. Dwa nietoperze symbolizują tam boga długowieczności Shoulao, pięć nietoperzy to zaś pięć chińskich błogosławieństw: bogactwo, długie życie, pokój, szczęście i zdrowie.

W Egipcie z ich głów robiono amulety. W Czarnej Afryce często otaczało się je czcią. Wierzono przykładowo, że ich ciała to siedziby ludzkich dusz i mądrości. Azjatyccy Ajnowie uważają natomiast, że Bóg stworzył mądre i odważne nietoperze by walczyły na ziemi z demonami choroby.

Indianie byli przekonani, że nietoperz sprowadza na ziemię deszcz, a gdy, po rytualnej inicjacji, wyfrunie z jaskini, zapowiada ponowne narodziny. „Prawdopodobnie władca Cakchiquelów nosił tytuł Ahpoh-Zotzil [‘pan nietoperz’], a ród król. nazywano Domem Nietoperzy” – czytamy w VII tomie PWN-owskiej encyklopedii „Religia”.

O indiańskim, demonicznym nietoperzu, dowiadujemy się natomiast z wierzeń Majów (konkretnie z mitu o boskim herosie Xbalanque, o którym więcej przeczytać można tutaj

*

Tekst z cyklu Alfabet religii