Chmielnik: Żydowskie Święto Pesach

"Uobecnienie Święta Pesach będzie głębokim wprowadzeniem w chrześcijańskie przeżywanie Triduum Paschalnego, ukazującym żydowskie korzenie wiary w Jezusa Chrystusa" - powiedział PAP proboszcz chmielnickiej parafii ks. Franciszek Siarek.

W czasie Święta Pesach Żydzi obchodzą pamiątkę wyzwolenia Izraelczyków z niewoli egipskiej. Uczta przebiega według ustalonego porządku i dlatego została nazwana sederową (hebr. seder - porządek). Zgodnie z jej tradycją, śpiewane są psalmy i odczytuje się Hagadę na Pesach, czyli okolicznościowe pieśni, opowiadania i komentarze. Wieczór sederowy to jednocześnie domowe nabożeństwo, uczta świąteczna i święto rodzinne.

Spożywane tego dnia potrawy mają symboliczne znaczenie, które wyjaśni zebranym rabin. Maca - niekwaszony, płaski "chleb ubóstwa" - ma przypominać pośpiech, w jakim uciekano z Egiptu; brak czasu uniemożliwił zakwaszenie ciasta. Smak gorzkich ziół (m.in. chrzanu) ma przypominać gorycz cierpień doznanych w Egipcie. Jajo ugotowane na twardo - to symbol żałoby z powodu zburzenia świątyni i nieszczęść, których doświadczył Izrael. Zielone zioła (m.in. pietruszka) symbolizują wiosnę i nadzieję na ocalenie.

Jak zaznaczył ks. Siarek, chrześcijańskie święto Wielkiej Nocy ma wiele wspólnego ze Świętem Pesach. Ewangelie raz po raz porównują mękę Jezusa Chrystusa do uczty pesachowej. Ostatnia Wieczerza opisana jest również jako uczta pesachowa. Słowa wypowiedziane nad chlebem i winem są podobne do komentarza na temat znaczenia potraw na stole sederowym, choć nie taka jest ich geneza.

Wieczór sederowy przybliży tradycje żydów mesjanistycznych; jego ceremoniał łączy stosowanie prawa żydowskiego z chrześcijaństwem. Judeochrześcijaństwo liczy wiele grup - na świecie istnieje około 50 mesjanistycznych kongregacji i synagog. Na czas, w którym przypada żydowskie Święto Pesach, niektóre chrześcijańskie Kościoły wschodnie już w drugim wieku ustaliły termin obchodów Wielkiej Nocy.

Chmielnik organizuje od 2003 r. doroczne "Spotkania z kulturą żydowską". Zachowuje pamięć o swojej wielokulturowej przeszłości utrzymując również kontakty z żydowskimi autochtonami-emigrantami. Przed rokiem, krakowskie stowarzyszenie Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze" przyznało miasteczku nagrodę im. ks. Stanisława Musiała za podejmowanie inicjatyw na rzecz pojednania polsko-żydowskiego i chrześcijańsko-żydowskiego.

Żydzi pojawili się w Chmielniku pod koniec XVI wieku. Przed II wojną światową ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła 80 proc. liczącej około ośmiu tysięcy osób miejscowej społeczności. W 1941 roku Niemcy zamknęli wszystkich Żydów w getcie. Potem ich wywieźli i zamordowali.