Francja: Dojdzie do wybuchu?

Wystarczyły dwie noce zamieszek w Trappes w pobliżu Wersalu, by "cała Francja zamarła w napięciu" - pisze brytyjski "The Economist", komentując starcia młodych ludzi z policją wywołane zatrzymaniem mężczyzny, który zaatakował policjanta i próbował go dusić, gdy ten chciał skontrolować jego żonę zakrywającą twarz nikabem.

Francuzi zdają sobie sprawę, że "toksyczna mieszanka radykalnego islamu, bezrobocia i pretensji może wywołać w każdej chwili kolejne akty agresji w zamieszkanych głównie przez imigrantów francuskich +banlieues+ (przedmieściach)" - pisze najnowszy "Economist".

Trappes jest jednym z takich ognisk biedy "z dużą populacją muzułmanów, którzy mają za sobą historię (wspierania) twardej, salafickiej wersji islamu, bacznie obserwowanej przez francuski wywiad od wielu lat" - wyjaśnia brytyjski tygodnik.

"Financial Times" zwraca uwagę, że wydarzenia w Trappes utrudniają prezydentowi Francois Hollande'owi jego kampanię optymizmu.

Hollande stara się przekonać światowe rynki, że Francja wróciła na drogę wzrostu gospodarczego i jest w dobrej kondycji, podczas gdy niedawne zamieszki dowodzą, że kraj ten może jeszcze ucierpieć z powodu nierozwiązanych napięć etnicznych, religijnych i społecznych.

Jak radzić sobie z tą zapalną mieszanką nie wie do końca nikt; nawet rządzący socjaliści nie mówią w tej sprawie jednym głosem. Minister spraw wewnętrznych Manuel Valls przyjął twarde stanowisko od początku wydarzeń w Trappes. Premier Jean-Marc Ayrault czekał pięć dni z potępieniem agresywnych reakcji muzułmańskich mieszkańców Trappes - przypomina "FT".

"Le Figaro" cytuje opinię rzecznika deputowanych centrowej partii UDI (Union des democrates et independants - Unia Demokratów i Niezależnych) Jean-Christophe'a Lagarde'a, który zarzuca socjalistom kompletny "brak polityki" wobec wybuchowych "dzielnic odrzucenia", które "płoną przy najmniejszym pretekście" - powiedział Lagarde.

Dwie noce palenia samochodów i zamieszek w Trappes (około 30 km na zachód od stolicy Francji) przypomniały Francuzom wydarzenia z 2005 roku, gdy trwające wiele tygodni starcia z policją, palenie samochodów i budynków publicznych zakończyły się dopiero po ogłoszeniu przez rząd stanu wyjątkowego. Przypadkowa śmierć dwóch młodych muzułmanów wywołała wówczas falę przemocy, która uzmysłowiła Francuzom, jak trudna jest chwilami koabitacja z drugą największą w tym kraju grupą etniczną, czyli imigrantami pochodzącymi z Maghrebu, krajów arabskich i Afryki Północnej.

Nawet drobne nieporozumienia związane z egzekwowaniem zakazu zasłaniania twarzy ubiorem, np. burką czy nikabem, w miejscach publicznych mogą się nałożyć na nierozwiązane napięcia o podłożu religijnym i społecznym i wywołać kolejne brutalne protesty w dzielnicach imigrantów.

"Jak można jeszcze akceptować w naszym kraju to, że 10 proc. francuskiej populacji mieszka w wybuchowych dzielnicach, w których koncentruje się nędza?" - pyta Lagarde, odnosząc się do przedmieść zamieszkanych przeważnie przez muzułmanów.

O ile socjaliści i UDI dopatrują się przyczyn niepokojów rodzących się w biednych dzielnicach imigrantów w napięciach społecznych, o tyle prawica, a zwłaszcza ultraprawicowy Front Narodowy uważają je za pochodną trudności z kulturową integracją imigrantów muzułmanów.

Podczas ostatniej kampanii prezydenckiej były prezydent i ówczesny kandydat centroprawicowej UMP Nicolas Sarkozy na pytanie: "Czy wielokulturowość okazała się we Francji porażką?" odparł: "Tak, to oczywiste".

Szefowa Frontu Narodowego Marine Le Pen nazywa wręcz obecność muzułmanów we Francji i ich "ostentacyjne", publiczne modlitwy "okupacją" kraju.

Brytyjskie media oskarżają Francuzów o niechęć i rasizm w odniesieniu do arabskich imigrantów, ale "Economist" wyjaśnia, że przynajmniej zakaz zasłaniania twarzy jest raczej "wyrazem wiary Francji w laickość (państwa)" i cieszy się poparciem zarówno lewicy jak i prawicy.

Ponadto wiele francuskich muzułmanek zaaprobowało zakaz noszenia burki i nikabu, ponieważ w krajach Afryki Północnej, która ma historyczne związki z Francją, nie obowiązywał nakaz zasłaniania twarzy, który - jak pisze "Economist" - "stał się teraz politycznym komunikatem, jeśli nie wręcz instrumentem tych, którzy chcą narzucić (muzułmanom) konserwatywną wersję islamu".

Zakaz noszenia burki i nikabu nie bywał jak dotąd źródłem poważnych konfliktów we Francji, w której mieszka 5-6 mln muzułmanów.

W Trappes to właśnie próba sprawdzenia tożsamości kobiety noszącej nikab wywołała zamieszki. "Ale Francja ma mnóstwo takich przedmieść, które mogą się stać punktami zapalnymi (...) i to z powodów wykraczających poza kwestię islamu" - konkluduje "Economist".