Hebraica na Adwent

Ks. Rafał Starkowicz /Foto Gość

Nowy rok liturgiczny rozpoczyna się czasem Adwentu, czyli podwójnego oczekiwania na przyjście Chrystusa – w pamiątce Bożego Narodzenia i przyjścia na końcu czasów. Mamy nadzieję, że codzienne (podobnie jak w Wielkim Poście) rozważania Hebraici przyczynią się do dobrego przeżycia tego okresu.

Oczekiwany - Wielkie Proroctwo

„Ty zaś wiedz i rozumiej: Od chwili, kiedy wypowiedziano słowo, że nastąpi powrót i zostanie odbudowana Jerozolima, do Władcy-Pomazańca - siedem tygodni i sześćdziesiąt dwa tygodnie; zostaną odbudowane dziedziniec i wał, w czasach jednak pełnych ucisku. A po sześćdziesięciu dwóch tygodniach Pomazaniec zostanie zgładzony i nie będzie dla niego... Miasto zaś i świątynia zginie wraz z wodzem, który nadejdzie. Koniec jego nastąpi wśród powodzi, i do końca wojny potrwają zamierzone spustoszenia. Utrwali on przymierze dla wielu przez jeden tydzień. A około połowy tygodnia ustanie ofiara krwawa i ofiara z pokarmów. Na skrzydle zaś świątyni będzie ohyda ziejąca pustką i przetrwa aż do końca, do czasu ustalonego na spustoszenie.” (Dn 9,25-27)

Na tym właśnie fragmencie, zwanym Wielkim Proroctwem, skupiła się głównie uwaga doktorów i ludu za czasów Jezusa. Jest to jedyny przypadek w Biblii, kiedy to wprost podany został czas przyjścia Mesjasza. Zadziwiające jest, że na przestrzeni tylu wieków, wśród tylu różnych proroctw i proroków nie zdarza się to, poza tym fragmentem, ani razu.

Określenie „tydzień” może mieć dwojakie znaczenie: albo oznacza siedem dni, albo siedem lat. Biorąc pod uwagę tradycję żydowską, styl autora Księgi Daniela, inne fragmenty tej księgi oraz kontekst wypowiedzi, bibliści zgodni są co do tego, że w tym wypadku chodzi o liczbę lat. Tak więc chodzi tutaj o 70 „siedmioleci” czyli 490 lat. Rodzi się jednak pytanie: od kiedy należy owe lata liczyć? Z tekstu wynika, że:

Od chwili, kiedy wypowiedziano słowo, że nastąpi powrót i zostanie odbudowana Jerozolima

Może tutaj chodzić o:

- dekret Cytrusa z 538 r. przed Chr. (Ezd 1,1-4)

- dekret Dariusza z 519 r. przed Chr. (Ezd 5,3-7)

- dekret Artakserksesa wydany dla Ezdrasza w 457 przed Chr. (Ezd 7,11-16)

- dekret Artakserksesa wydany dla Nehemiasza w 444 przed Chr. (Ne 2,1-8)

Dodając do tych dat 490 lat otrzymujemy kolejno: 48 r. przed Chr., 29 r. przed Chr., 33 r. po Chr. i 46 r. po Chr.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że najbardziej pasuje tutaj dekret trzeci, tym bardziej, że prorok najprawdopodobniej nawiązuje do zabicia Mesjasza. Istnieje jednak inna koncepcja, według której chodzi o dekret czwarty i rok 444. Jednym z argumentów przemawiających na korzyść tej wersji jest fakt, że dekret ten jako jedyny zezwalał na odbudowę całej Jerozolimy, a nie tylko świątyni tak jak pozostałe dekrety. Jak czytamy, dekret ten został wydany:

„w miesiącu Nisan, dwudziestego roku panowania króla Artakserksesa” (Ne 2,1)

Według zwolenników tej koncepcji do wyznaczenia czasu przyjścia Mesjasza należy liczyć 69 tygodni (według wiersza 25). Tak więc 69 x 7 daje 483 lata. Jednakże żydowski rok prorocki liczył 360 dni, czyli 483 lata prorockie liczyły 173 880 dni co daje około 475 dni kalendarzowych. Dodając je do 440 r. przed Chr. otrzymujemy 35 r. po Chr.
Niektórzy z biblistów dokonali jeszcze dokładniejszych obliczeń, uwzględniając dokładny dzień wydania dekretu oraz czas trwania roku kalendarzowego. W wyniku tego stwierdzili, że zapowiadany w Księdze Daniela czas kończy się dokładnie w dniu Paschy 33 r. po Chr.

Odkrycia w Qumran dostarczyły informacji, że jeszcze inaczej liczyli ten czas esseńczycy. Brali oni mianowicie pod uwagę dekret Cytrusa, jednakże liczenie rozpoczynali od 586 r. przed Chr. kiedy to zaczęła się deportacja Izraelitów do Babilonu. Następnie uwzględniali 70 lat całkowitego trwania tego wygnania – do 516 r. i dodając 490 lat otrzymywali 26 r. przed Chr.

Niezależnie jednak od tego, która z tych koncepcji jest prawdziwa, to uwzględniając wszystkie nawet dekrety otrzymujemy przedział czasowy liczący 94 lata, czyli niecały wiek. Biorąc pod uwagę, jak wiele wieków czekano na Mesjasza, jest to i tak stosunkowo dokładna zapowiedź Jego przyjścia. W tym świetle przestaje dziwić dlaczego oczekiwanie na Mesjasza właśnie za czasów Jezusa było tak żywe.