Niemuzułmanie odwiedzający kraje islamskie ze zdziwieniem patrzą na mężczyzn, którzy – niezależnie od miejsca i sytuacji – przesuwają zawieszone na sznurze paciorki.
Rodzina jest najmniejszą i najważniejszą jednostką w muzułmańskiej strukturze społecznej. Stanowi ona szeroki system społeczno-ekonomicznego bezpieczeństwa i obejmuje zazwyczaj trzy lub cztery pokolenia. Członkowie rodziny tworzą rodzaj wspólnoty o szczególnie silnych więzach, czego przykładem jest fakt, że starsi nie idą do domów starców, a sieroty nie trafiają do sierocińców.
Żyjącemu na początku XXI wieku niemuzułmaninowi trudno wyobrazić sobie pogodzenie tradycyjnego islamu ze współczesnością. Podstawą takiego przekonania jest między innymi brak w islamie oddzielenia sfery religijnej od politycznej (na wzór chrześcijańskiego rozdziału Kościoła od państwa) oraz odrzucenie pozytywnie pojętych mechanizmów sekularyzacji.
Zwyczaje muzułmańskie są dla ludzi Zachodu często nieznane. Stojąc na przykład przed muzułmańskimi gośćmi, zastanawiamy się nieraz, co zrobić przy powitaniu. Czy podać dłoń? A może tradycyjnie, po polsku, całować w policzek?
Określenie miejsca i roli kobiety w społeczeństwie często wzbudza kontrowersje. Na Zachodzie panuje powszechne przekonanie, że kobieta w świecie islamu jest zniewalana i nie ma żadnych praw. Chusta na głowie muzułmanki i jej zasłonięta twarz są uznawane za relikty z minionej epoki.
W języku arabskim istnieją dwa pojęcia odnoszące się do meczetu: masdżid i dżami;. Pierwszy oznacza budowlę, w której – przez rytualne bicie pokłonów – oddaje się cześć Bogu.
Wśród wielkiej liczby meczetów rozsianych po całym świecie cztery mają szczególne znaczenie dla wszystkich wyznawców islamu, niezależnie od nurtu i ugrupowania, które ci reprezentują. Najważniejszy znajduje się w Mekce, następny w Medynie, natomiast kolejne dwa stoją blisko siebie na wzgórzu świątynnym w Jerozolimie.
Ćwiczenia fizyczne zalicza się w islamie do podstawowych potrzeb człowieka. Muzułmanie wysoce cenią: siłę, sprawność, piękno i higienę ciała. Już we wczesnym islamie pozytywnie odnoszono się do sportu.
Warto zatrzymać się nad stosunkiem muzułmanów do zwierząt. Tym bardziej, że temat ten wzbudza sporo kontrowersji, a sami wyznawcy islamu podchodzą do niego w sposób zróżnicowany.
Powszechna jest opinia, że dla większości muzułmanów środowisko naturalne nie ma większego znaczenia.