Zasłużeni dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego

2 marca br. już po raz dziesiąty zostanie wręczona Nagroda im. Księdza Stanisława Musiała, przyznawana osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego. Za twórczość nagrodzony został ks. prof. Michał Czajkowski, jeden z inicjatorów dialogu katolicko-żydowskiego w Polsce, a za działalność społeczną – Urszula Antosz-Rekucka, katechetka z Mszany Dolnej.

Nagrodę ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Jej fundatorami są Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prezydent Miasta Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Wyboru laureatów dokonuje Kapituła, której przewodniczy Rektor UJ. Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach: za twórczość oraz za inicjatywy społeczne na rzecz dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej.

Patron Nagrody, ks. Stanisław Musiał SJ (1938-2004), był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii. Od 1981 roku był redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, a w latach 1990-1991 zastępcą redaktora naczelnego. Publikował także m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Wprost”, „Polin”, „Midraszu” i „Życiu Duchowym”. Był autorem ważnej książki piętnującej grzech antysemityzmu pt. „Czarne jest czarne” oraz laureatem Nagrody im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Po jego śmierci, z inicjatywy krakowskiej społeczności żydowskiej, na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.

Ks. prof. Michał Czajkowski to wybitny teolog, biblista, głęboko zaangażowany w działalność ekumeniczną, jeden z inicjatorów dialogu katolicko-żydowskiego w Polsce. Był współzałożycielem i współprzewodniczącym Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów; w przeszłości zasiadał też w Komitecie Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem i Międzynarodowej Radzie Oświęcimskiej, był także członkiem władz Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów. Osoby prowadzące dialog chrześcijańsko-żydowski w Polsce wiele zawdzięczają jego odważnej publicystyce i książkom takim jak: „Lud Przymierza”, „Co nas łączy? ABC relacji chrześcijańsko-żydowskich” czy „Nowy Testament a judaizm”. Niedawno ukazała się książka zbierająca jego teksty dotyczące Żydów i relacji z judaizmem pt. „Czy Żydzi mają diabła za ojca? Przyczynki do dialogu chrześcijańsko-żydowskiego” (trzy tomy, łącznie ponad 1100 stron). Zdaniem członków Klubu „Przymierze”, którzy nominowali go do Nagrody im. Ks. Stanisława Musiała, niewielu jest w Polsce księży, którzy z taką determinacją mówią o żydowskich korzeniach chrześcijaństwa i o tym, że antysemityzm jest grzechem.

Urszula Antosz-Rekucka jest katechetką w Mszanie Dolnej. W swojej pracy z uczniami wiele uwagi poświęca kształtowaniu postawy dialogu i podejmuje liczne inicjatywy upamiętniające społeczność mszańskich Żydów wymordowaną podczas Holocaustu. O kulturze i historii żydowskich mieszkańców tego rejonu opowiada na różne sposoby, m.in. poprzez działania teatralne, organizację obchodów rocznicowych czy opiekę nad zbiorowymi mogiłami żydowskimi. Była też koordynatorką polsko-izraelskiego projektu, dzięki któremu grupy młodzieży z Polski i Izraela mogły się spotkać, poznać i pokonać dzielące je bariery. To dzięki jej inicjatywie w 2012 roku ostatnią drogę mszańskich Żydów oficjalnie nazwano Aleją Pamięci Ofiar Holokaustu. Urszula Antosz-Rekucka pisze teksty do lokalnych gazet i portali, jest aktywna w mediach społecznościowych, a w pracy z młodzieżą kładzie nacisk na relacje chrześcijańsko-żydowskie, przybliżanie kultury żydowskiej i tematyki Zagłady. Pomimo działania w trudnym środowisku, gdzie jej inicjatywy nie zawsze spotykają się z aprobatą, od lat konsekwentnie podejmuje trud przywracania pamięci.

Do Nagrody im. Księdza Stanisława Musiała za 2017 rok byli nominowani także: Adam Bartosz i prof. Jan Grosfeld (za twórczość w duchu dialogu) oraz Agnieszka Cahn (za działalność społeczną).

W ubiegłych latach laureatami Nagrody zostali: prof. Jan Błoński oraz Miasto i Gmina Chmielnik, prof. Joanna Tokarska-Bakir i Bogdan Białek, prof. Bożena i Jerzy Wyrozumscy oraz Tomasz Pietrasiewicz i Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, Anna Lebet-Minakowska i ks. Manfred Deselaers, Stefan Wilkanowicz i nieformalna Grupa Przyjaciół z Olkusza (Ireneusz Cieślik, Olgerd Dziechciarz, Krzysztof Kocjan, Dariusz Rozmus), prof. Stanisław Krajewski i Mirosław Skrzypczyk, ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel i Zofia Radzikowska,  prof. Jan Małecki i  prof. Aleksander Skotnicki oraz Bella Szwarcman-Czarnota i prof. Wacław Wierzbieniec.

Klub „Przymierze” organizuje rozmaite wydarzenia z dziedziny relacji chrześcijańsko-żydowskich, takie jak spotkania, wykłady czy promocje książek. Włącza się co roku w obchody Dnia Judaizmu w Kościele katolickim, a wcześniej także w organizację kursu „ABC relacji chrześcijańsko- i polsko-żydowskich”. Informuje systematycznie o ważnych wydarzeniach z dziedziny dialogu za pośrednictwem newslettera i profilu na Facebooku.

Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się w piątek 2 marca o godzinie 12. w Akademii Ignatianum w Krakowie. Dzień wcześniej, w czwartek 1 marca o godzinie 16. w kościele św. Barbary zostanie odprawiona Msza św. w intencji śp. ks. Stanisława Musiała.