Śladami Żydów chrzanowskich

Przewodnik "Chrzanów śladami historii. Podróż po miejscach pamięci kultury żydowskiej", napisany przez znanych muzealników Annę Sadło-Ostafin i Marka Szymaszkiewicza przy współpracy Zbigniewa Mazura, został niedawno opublikowany przez chrzanowski Urząd Miejski i miejscowe muzeum. Jego prezentacja odbyła się 15 lipca w Domu Urbańczyka - oddziale muzeum. Potem wybrano się na place i ulice, by zobaczyć część miejsc opisanych w przewodniku.

- Pamiątki i historia miasta od wieków były powiązane z losami społeczności żydowskiej. Ta tematyka cieszyła się i nadal cieszy dużym zainteresowaniem samych mieszkańców, jak i turystów odwiedzających nasze miasto - powiedziała Agnieszka Bąk, historyk, muzealnik, pracownica Biura Promocji i Rozwoju Gminy UMCh. - Autorzy przewodnika opracowali dwie trasy zwiedzania. Książeczka, prócz współczesnych zdjęć miejsc i budynków, została wzbogacona o archiwalne fotografie obiektów, które już nie istnieją, reklamy i ciekawostki o działalności Żydów w Chrzanowie. Wybitniejsze postacie zostały upamiętnione krótkimi biogramami - dodała A. Bąk.

Przewodnik wydano w dwóch wersjach językowych - polskiej i angielskiej. Turyści i miłośnicy Chrzanowa będą mogli otrzymać go bezpłatnie, m.in. podczas rozmaitych miejskich imprez kulturalnych oraz w Punkcie Informacji Turystycznej znajdującym się w budynku Miejskiej Biblioteki Publicznej (al. Henryka 40).

- W okresie międzywojennym 8-tysięczna społeczność żydowska stanowiła ok. połowy całej ludności Chrzanowa. Jej przedstawiciele mieli znaczny udział m.in. w życiu gospodarczym miasta. W większości zostali zgładzeni w czasie II wojny światowej przez Niemców - przypomniał podczas spaceru trasami z przewodnika M. Szymaszkiewicz, jego współautor. - Materialnymi pozostałościami po Żydach chrzanowskich są m.in. cmentarz, bogata kolekcja judaików w zbiorach Muzeum im. Ireny i Mieczysława Mazarakich oraz budynki - dodała A. Sadło-Ostafin, druga współautorka przewodnika.

Nie zachował się budynek XVIII-wiecznej synagogi - ośrodka żydowskiego życia religijnego. - Przetrwała II wojnę światową. Po wojnie zamieniono ją na skład nawozów sztucznych, a w 1973 r. - na mocy decyzji władz lokalnych - wyburzono. Pozostało jedynie porośnięte trawą miejsce na pl. Estery z umieszczoną w 2013 r. tablicą upamiętniającą Żydów chrzanowskich i przypominającą o istnieniu tu niegdyś synagogi - powiedziała A. Sadło-Ostafin. - O życiu i działalności przedstawicieli społeczności żydowskiej przypominają jednak zachowane budynki, m.in. pięknie odrestaurowana kamienica przy Rynku 13, zbudowana na początku XX w. przez przedsiębiorcę Jakuba Braunera, budynek rzeźni koszernej przy ul. 3 Maja 9 i niepozorna kamienica przy ul. 3 Maja 2, ciekawa jednak z tego powodu, że na jej ścianie od podwórza zachowała się drewniana "kuczka" służąca do rytualnego obchodzenia święta Sukkot - przypomniała muzealniczka.

  Bogdan Gancarz /Foto Gość Po XVIII-wiecznej synagodze pozostało jedynie puste miejsce porośnięte trawą. O jej niegdysiejszym istnieniu przypomina od 2013 r. tablica pamiątkowa