Obok skarbnika, diobła, czy zmory, utopiec to najpopularniejszy bohater śląskich podań i bojek. Jego geneza jest jednak pogańska, a konkretnie: słowiańska.
Znalezione przez archeologów w dziecięcych grobach gliniane grzechotki sprzed ok. 2,5 tys. lat, jeden z najstarszych instrumentów muzycznych - tzw. multanki - oraz zrekonstruowany grób szamana można oglądać na wystawie w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu.