Małżeństwo w kulturach Wschodu

  AUTOR / CC 2.0 Hinduskie wesele - panna młoda w lektyce

Hinduizm

Związek kosmiczny

Dla Hindusów znaczenie i waga małżeństwa są niekwestionowane.  Małżeństwo uważane jest tu za związek sakramentalny mający boskie błogosławieństwo. Mężczyzna i kobieta łączą się nierozerwalnym węzłem małżeńskim poprzez wypełnienie rytuałów małżeństwa.

Panuje przekonanie, że dzięki właściwemu ich wypełnieniu w umysłach pary młodej rodzi się świadomość „stanu małżeńskiego”. Jest ważne - jeśli węzeł małżeński ma być nierozwiązywalny – by małżonkowie dopasowali się do siebie nawzajem pod wszystkimi względami. W tym zaś może im pomóc świadomość, że jako mąż i żona stanowią fundamentalną jedność -  w odniesieniu do społeczeństwa ale i w perspektywie… całego kosmosu.

Społeczny wydźwięk małżeństwa ma swoje odbicie w konkretnej praktyce  - aranżowaniu małżeństw, w myśl zasady że małżeństwo nie jest sprawą wyłącznie dwóch osób. Jednak często „zaaranżowane małżeństwo" nie oznacza, iż małżonkowie są sobie zupełnie obcy i że nie zostali nawet zapytani, czy godzą się na zawarcie związku.

Stosowana obecnie praktyka polega raczej na tym, że rodzice dbają o wybór potencjalnego współmałżonka dla swych dzieci, gdzie jednak to do nich należy głos decydujący. Obecnie młodzi często sami dokonują wyboru, który następnie zostaje zaaprobowany i pobłogosławiony przez rodziców.

Hinduistyczne rytuały małżeństwa cechuje teatralna oprawę przejścia panny młodej z domu ojca do domu męża. Wyrażają one również oczekiwania związane z małżeńskim stanem: posiadanie potomstwa, wierność i wzajemne wsparcie oraz życzenia długiego życia dla obojga małżonków.

Uroczyste zawarcie związku małżeńskiego ma charakter publiczny. Poprzez obecność ludzi będących świadkami ceremonii społeczność wyraża zgodę na uznanie danego związku. Dlatego też nie istnieje konieczność formalnego rejestrowania małżeństwa. Nawet współczesne prawo państwowe w Indiach nie zobowiązuje Hindusów do rejestracji małżeństwa. Hinduskie małżeństwo może być uznane za ważne wyłącznie wtedy, gdy zostaje w sposób uroczysty zawarte w zgodzie z hinduską formułą.

Hinduskie rytuały małżeńskie różnią się w zależności od regionu i kasty; ważną rolę odgrywają w nich również tradycje i umiejętności kapłanów. Najstarszym modelem małżeństwa hinduskiego, obok pradawnej formy uroczystego zawarcia związku małżeńskiego przez ludzi, jest związek córki boga Słońca z Księżycem, opisany w Rigwedzie (ok. r. 1000 przed Chrystusem). Niektóre ze starożytnych rytuałów powtarzane są do dziś, choć nastąpiło w nich również wiele zmian.

Nie istnieje jedna ważna w świetle prawa forma zawarcia związku małżeńskiego między Hindusami. Nawet współczesne prawo w Indiach pozostawiło tę kwestię rodzinnym zwyczajom.

Życzenia dla małżonków składane podczas wesela dotyczą tego, aby para stanowiła dla siebie wzajemnie wierne wsparcie, aby przychodziło na świat potomstwo i aby małżonkowie razem się zestarzeli.

Celem niektórych rytuałów jest również doprowadzenie do stopniowego wzajemnego poznania się przez oblubieńców, na przykład przez trzymanie się za ręce. Rytuały małżeństwa otwierają długi proces dopasowywania się do siebie małżonków. Okres życia małżeńskiego uważany jest za centralną część ludzkiej egzystencji.

Najważniejszym celem związku małżeńskiego pozostaje wychowywanie dzieci, ponieważ wpływa ono żywotnie na przyszłość społeczeństwa. Liczne teksty traktują  o nakazach dotyczących aktu małżeńskiego, zgodnie z którymi obowiązkiem męża jest obcowanie z żoną podczas jej okresu płodnego, tak aby mogło dojść do poczęcia dziecka. Kontrola urodzin oznacza tak naprawdę szukanie sposobów zwiększania płodności. Aborcja uznawana jest za ciężką zbrodnię

W przypadku, gdy małżeństwo pozostanie bezdzietne albo urodzą się z niego tylko córki (uważa się, że synowie są ważniejsi), hinduskiemu mężowi wolno poślubić kolejną żonę.

W rzeczywistości hinduska żona, która nie urodziła syna, świadoma swojej dharmy i dharmy swojego męża, powinna poprosić go, aby poślubił inną kobietę, i się wycofać. Godząc się na to rozwiązanie, zachowa swoje prawo do pozostania żoną i do bycia utrzymywaną przez męża.

Z drugiej strony, żonie nie wolno mieć więcej niż jednego męża i istnieją silne tabu dotyczące ponownego zamążpójścia hinduskich wdów, chociaż nowoczesne świeckie prawo nie przewiduje żadnych restrykcji w tym względzie.