Ze Skierniewic do Qumran

Spec od dialogu

Odnalezienie w 1947 r. zwojów w Qumran przyciągnęło uwagę badaczy literatury starożytnej. Po tym wielkim wydarzeniu archeologicznym zainteresowa­nia i badania profesora przeszły głównie na ten grunt. Umiejętnie łączył wcześniejsze wyniki badań z aktualnymi odkryciami. Można powiedzieć, że odnalezione zwoje stały się praktycznym materiałem do badań zainicjowanych i prowa­dzonych przez Talmona. Profesor był współredaktorem m.in. XXI tomu publikacji zwojów z Qumran i Masady, gdzie opublikowano tek­sty z kalendarzami qumrańskimi z IV groty. Są to jedne z ważniej­szych zwojów z tekstami pozabiblijnymi. Innym obszarem ba­dawczym na gruncie qumrańskim były badania nad zwojem Księgi Izajasza.

Poza badaniem zwojów z Qumran powołał i zarządzał także pro­gramem Hebrew University Bible Project, którego zamierzeniem było wydanie Kodeksu z Alep­po. Był także aktywny w zakre­sie biblijnej edukacji i promocji kultury żydowskiej. Wykładał w wielu ważnych ośrodkach akademickich w Izraelu, a także (gościnnie) na wielu uniwersy­tetach. Pełnił też wiele ważnych funkcji, m.in. był dziekanem Uniwersytetu w Hajfie i Jerozo­limie oraz rektorem Instytutu Studiów Judaistycznych w Hei­delbergu. Brał również czynny udział w wielu sympozjach, m.in. w Polsce. Należy tu odnotować jego udział w III Międzynarodowym Kolokwium Qumranologicznym w 1991 r., na którym przedstawił po raz pierwszy publicznie nowy dokument qumrański dotyczący kalendarza.

O wiele ważniejszy jednak był jego głos w sprawie załagodzenia sporu o udostępnienie zwojów z Qumran. Na tym tle powstał już otwarty konflikt, nabierający wręcz politycznego wymiaru. Wy­daje się, że to ostatecznie dzięki niemu sprawa znalazła ugodowe rozwiązanie.

Talmon był także bardzo ak­tywny w pracach Światowej Rady Kościołów oraz Stolicy Apostolskiej jako jeden z twórców dialogu żydowsko-chrześcijańskiego. Warto tu wspomnieć o jego spotkaniach z Janem Pawłem II i pracach w nawiązywaniu relacji pomiędzy Watykanem a Uniwer­sytetem Hebrajskim. Był laureatem prestiżowej nagrody Israel Prize for Biblical Studies.

Zmarł w grudniu 2010 r., mając 90 lat. Według Psalmu 90, „miarą naszego życia jest lat siedemdzie­siąt; osiemdziesiąt, gdy jesteśmy mocni”. Zgodnie z tą biblijną logi­ką, profesor ze Skierniewic wyka­zał się wyjątkową mocą. Do końca swoich ziemskich dni był aktywny, wyróżniając się wielkim poczu­ciem humoru, akademicką dyscy­pliną, pasją badawczą i wiarą.