Muzułmanie na ziemiach Rzeczypospolitej

Jak poinformowała PAP rzeczniczka prasowa Muzeum Narodowego we Wrocławiu Anna Kowalów, osadnictwo tatarskie na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego zapoczątkował Książę Witold pod koniec XV w.

"Tatarzy zamieszkali głównie w sąsiedztwie warownych grodów Wilna, Grodna i Trok. W zamian za służbę konną w wojsku zostali obdarzeni przywilejami stanu rycerskiego, otrzymali też zgodę na pozostanie przy swojej religii i wznoszenie świątyń muzułmańskich. Uczestniczyli we wszystkich najważniejszych działaniach wojennych Rzeczypospolitej, od bitwy pod Grunwaldem po II wojnę światową" - powiedziała rzeczniczka.

Na wystawie oprócz m.in. dywanów modlitewnych, elementów stroju imama, dokumentów i fotografii znalazły się także 22 plansze przedstawiające historię i kulturę polskich Tatarów. "Z plansz pokazanych na wystawie można się będzie dowiedzieć m.in. jak wyglądają muzułmańskie śluby i pogrzeby, na czym polega obrządek azan i co to jest tamga" - dodała Kowalów.

Znajdujące się na wystawie eksponaty pochodzą z Muzeum Historycznego - oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Wystawa była już prezentowana m.in. w Kairze, Tunisie, Islamabadzie oraz w Palermo i została przygotowana przez Muzułmański Związek Religijny w RP oraz Muzeum Historyczne - Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku

Otwarto także drugą wystawę poświęconą Tatarom w Muzeum Etnograficznym. Składa się na nią ponad 20 obrazów Elwiry Sobolewskiej-Waliszewskiej przedstawiających stare tatarskie meczety. Jak poinformowała Kowalów, wśród prezentowanych budowali najbogatszą architekturę ma meczet w Dowbuciszkach na Wileńszczyźnie, który artystka wyróżniła poprzez zastosowanie większego formatu.

Natomiast meczety w Mińsku i Kownie, które przypominają świątynie arabskie, przedstawione zostały w bogatszej kolorystycznie wersji, która akcentuje ich wschodni charakter. "Starałam się przede wszystkim wyeksponować drewnianą architekturę meczetów, ich prostotę, skromność. Najczęściej są to budowle prostokątne z centralnie ustawionym minaretem" - tłumaczyła Sobolewska-Waliszewska.

Wszystkie obrazy powstały kilka lat temu z okazji obchodów 80 - lecia Muzułmańskiego Związku Religijnego na zamówienie Muftiego Tomasza Miśkiewicza, jednak artystka po raz pierwszy zainteresowała się tym tematem dużo wcześniej, a pierwsze meczety namalowała już w 1989 r.

Wystawy powstały z okazji jubileuszu 85-lecia Muzułmańskiego Związku Religijnego.