Hare Kriszna: Czciciele hinduskiego boga

Prabhupada i Harrison
W Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej ruch stał się bardzo popularny już pod koniec lat sześćdziesiątych. Hipisowska rewolucja obyczajowa zachłysnęła się kulturą Indii. W dodatku jeden z muzyków zespołu The Beatles, George Harrison, sympatyzował z Here Kriszna. Zadedykował Towarzystwu piosenki: "My Sweet Lord" i "Living in the Material Word" oraz wspierał ruch finansowo.

Założyciel ruchu był postacią dość ciekawą. Abhay Caranarawinda Bhaktivedanta Swami Prabhupada naprawdę nazywał się Śri Śrimad Abhay Charan. Urodził się w 1896 roku, był filozofem, propagatorem wisznuizmu, uczniem Bhaktisiddhanty Sarasvati Goswaniego, założyciela wielu instytutów wedyjskich.

Był autorem komentarzy do Bhagawadgity – jednej ze świętych ksiąg hinduizmu oraz inicjatorem wydawania w Indiach dwutygodnika w języku angielskim "Back to Godhead" (1944). W 1950 wycofał się z życia rodzinnego i rozpoczął życie w średniowiecznej świątyni Radha-Damodara, gdzie dokonał opatrzonego jego komentarzem tłumaczenia Śrimad-Bhagavatam.

Po opublikowaniu trzech tomów przekładu przybył do Stanów Zjednoczonych, gdzie w 1966 założył Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kriszny (ISKCON). Zmarł w 1977 roku. Pozostawił blisko 70 tomów tłumaczeń, komentarzy i opracowań filozoficznych oraz religijnych klasycznych dzieł Indii.

Kryminalni przywódcy
Śmierć założyciela była początkiem poważnych problemów z przywódcami, co w tak hierarchicznym ruchu jak Hare Kriszna musi budzić niepokój. Wiele wpływowych osób w Hare Kriszna okazało się niebezpiecznymi przestępcami. Nic więc dziwnego, że w 1984 roku przed tymruchem ostrzegał Parlament Europejski, a w wielu krajach (m.in. we Francji i w Belgii) działalność Towarzystwa jest zakazana.

Właściwie kłopoty zaczęły się już za życia Prabhupady. Już wówczas zaczęły się mnożyć procesy przeciwko ośrodkom ruchu Hare Kryszna. Jedną z najbardziej komentowanych w USA stała się sprawa Susan Murphy, która w wieku 13 lat została wciągnięta do ruchu, a później za zgodą bostońskiego przywódcy świątyni uciekła z 19-letnim krysznaitą na Hawaje.

Po powrocie Susan do domu, jej matka Mary Murphy w 1974 roku oskarżyła bostoński oddział ruchu o bezprawne przetrzymywanie córki, przemoc seksualną i zmuszanie jej do pracy (wbrew obowiązującym przepisom zabraniającym zatrudniania nieletnich). Susan zeznała, że wysyłający ją na kwestę, polecali jej aby mówiła, że zbiera na rehabilitację narkomanów, uniwersytet i inne cele, które nigdy nie były realizowane. Otrzymała wysokie odszkodowanie. W 1977 roku Marcia George i jej córka Robin wytoczyły nie mniej sławny proces w Kalifornii, zarzucając miejscowym przywódcom ruchu skłonienie 14-letniej dziewczynki do ucieczki z domu i przetrzymywanie jej wbrew woli i bez zgody rodziców w różnych ośrodkach w Kanadzie i USA.